|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti
Pdf ko'rish
|
| bet | 238/652 | | Sana | 11.07.2024 | | Hajmi | 8,58 Mb. | | #267370 |
Bog'liq IQTISODIYOT NAZARIYASI
O’zgaruvchi xarajatlar (O’X) deb ishlab chiqarish hajmining o’zgarishiga
ta’sir qiladigan xarajatlarga aytiladi.
Unga xomashyo, material, yonilg’i, transport
xizmati, ishchilar ish haqi va shu kabilarga qilinadigan sarflar kiradi.
Ishlab chiqarishning har bir darajasida doimiy va o’zgaruvchi xarajatlar
yig’indisi umumiy xarajatlar (UX)ni tashkil qiladi.
Doimiy (DX), o’zgaruvchi (O’X) va umumiy (UX) xarajatlarning grafikdagi
ifodasini 11.4-chizma orqali ko’rishimiz mumkin.
Mahsulot birligini ishlab chiqarishga qilinadigan sarf-xarajatlarni hisoblash
uchun o’rtacha umumiy, o’rtacha doimiy va o’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar
tushunchalaridan foydalaniladi.
O’rtacha umumiy xarajatlar yalpi (umumiy)
xarajatlarning ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori nisbatiga teng:
Ì
UÕ
UX
O
'
;
bu yerda: O’UX – o’rtacha umumiy xarajatlar;
UX – umumiy xarajatlar;
M – ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori.
1.4-chizma
Doimiy, o’zgaruvchi va umumiy (yalpi) xarajatlarning grafikdagi tasviri
S
UX
O’X
DX
0
Q
O’rtacha doimiy xarajatlar doimiy xarajatlarning ishlab chiqarilgan
mahsulot miqdoriga nisbati bilan aniqlanadi:
Ì
DÕS
DÕ
O
'
;
bu yerda: O’DX – o’rtacha doimiy xarajatlar;
DXS – doimiy xarajatlar summasi.
229
O’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar o’zgaruvchi xarajatlarni ishlab chiqarilgan
|
| |
