299
darajasining o’zgarishiga bog’liq bo’lmagan holda iste’molchi farovonligining
pasayishiga olib keladi.
Iste’molchining kutishi.
Iste’mol sarflari hajmidagi o’zgarish, iste’molchining
narxlar va daromadlar darajasidagi kelajakdagi o’zgarishlarni oldindan bilishiga
bog’liq. Masalan, agar iste’molchi kelajakda o’zining real daromadi ko’payadi, deb
hisoblasa, u joriy daromadlarining ko’proq qismini sarflashga tayyor bo’ladi. Natijada
bu davrda iste’mol sarflari ko’payadi, jamg’arish esa kamayadi va yalpi talab ortadi.
Aksincha, agar iste’molchi kelajakda o’zining real daromadlari kamayadi deb
hisoblasa, ularning iste’mol sarflari va demak, yalpi talabi qisqaradi. Xuddi shunday
tarzda inflyatsiyaning kutilishi bugungi yalpi talabni oshiradi. Chunki iste’molchilar
narxlar oshgunga qadar tovarlarni xarid qilib qolishga harakat qiladi. Aksincha, yaqin
kelajakda narxlar pasayishining kutilishi, bugungi iste’mol miqdorining kamayishiga
olib keladi.
