301
Yalpi taklif turli xil ishlab chiqarilgan iste’mol tovarlari va xizmatlardan hamda
investitsiya tovarlaridan iborat bo’ladi. Bundan tashqari yalpi taklifga uy xo’jaliklari
taklif qiladigan ishchi kuchi resurslari ham kiradi. Albatta ishlab chiqarilgan va
sotishga mo’ljallangan iste’mol tovarlari va xizmatlari ham, shuningdek, investitsiya
tovarlarining turlari ham juda ko’p va turli-tumandir. Lekin yalpi talab o’zining
ijtimoiy zaruriy nafliligi bilan, ya’ni o’zining turlari, miqdori va sifati bo’yicha hamda
ijtimoiy qiymati bo’yicha shu davrdagi ishlab chiqarish va jamiyat a’zolari talabiga
mos kelishi kerak.
Yalpi taklifni va uning miqdorini umumlashtirib quyidagi chizma ko’rinishida
ifodalash mumkin (15.4-chizma).
5.4-chizma
Yalpi taklif umumiy miqdorining tovarlar turlari, miqdori, sifati hamda narxiga
bog’liqligi
Yalpi taklifga eng avvalo bozor narxlari darajasi bilan ijtimoiy qiymat miqdori
o’rtasidagi nisbatning o’zgarishi ta’sir ko’rsatadi. Narxlar darajasining qiymat
miqdoridan oshishi qo’shimcha tovarlar ishlab chiqarish uchun rag’bat yaratadi.
Narxlar darajasining qiymatdan pasayishi esa tovar ishlab chiqarishning qisqarishiga
olib keladi. Shu sababli turli tovarlar narxlari va milliy ishlab chiqarish hajmi o’rtasida
to’g’ridan-to’g’ri yoki bevosita bog’liqlik mavjud bo’ladi.
Bu bog’liqlik yalpi taklif egri chizig’ida aniq aks etadi (15.5-chizma).
