396
Ikkinchidan,
boshqa har qanday tovar bozorlarida bo’lgani singari, ishchi kuchi
bozorida ham ishchilar o’rtasida bo’sh ishchi o’rnini egallash borasida raqobat kurashi
vujudga keladi.
Uchinchidan,
ishchi kuchi bozori ishchi kuchi yalpi taklifining unga bo’lgan
yalpi talabdan doimiy ravishda ko’proq bo’lishi tendentsiyasi bilan tavsiflanadi. Bu
esa bozorda ishchilar band bo’lmagan qismi (ishsizlar)ning paydo bo’lishiga olib
keladi.
To’rtinchidan,
bozor iqtisodiyotining siklli rivojlanishi odatda inflyatsiya va
ishsizlik bilan birga boradi. Bu ikkala jarayon o’rtasida ma’lum o’zaro bog’liqlik
mavjud bo’lib, u pirovardida ishchilar ommasi hayot darajasining ahamiyatli darajada
pasayib ketishi (narxlarning oshishi, ish haqining qisqarishi, to’lovga qodir talabning
pasayishi va h.k.) orqali namoyon bo’ladi. Muayyan iqtisodiy sharoitlarda ishchi kuchi
bozoridagi umumiy holat inflyatsiyaning o’sishi uchun asosiy sabab bo’lishi ham,
yoki, aksincha, uning o’sishiga to’sqinlik qilishi ham mumkin. Mamlakatdagi ishsizlik
darajasi qanchalik past bo’lsa, inflyatsiya ta’sirida narxlarning o’sish sur’atlari
shunchalik yuqori bo’ladi. Ingliz iqtisodchisi A.Fillips ishsizlik va inflyatsiyaning
o’sishi o’rtasidagi bog’liqlikni ko’rsatib berib, bu bog’liqlikni ifodalovchi egri chiziq
