O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

404 
mo’ljallangan iqtisodiy dasturning ustuvor yo’nalishlaridan biri bo’lib qolishini 
ko’rsatib o’tdilar.
Asarda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik aholi bandligi va uning 
daromadlarini oshirish muammolarini hal etishda o’ziga xos lokomotiv vazifasini 
bajarayotganligi, ichki bozorni iste’mol tovarlari bilan to’ldirishda salmoqli hissa 
qo’shayotganligi, uning bugungi kunda mamlakatimizda eng yirik ishchi kuchi bozori, 
mulkdorlar o’rta sinfini shakllantirishning asosiy omili, millionlab odamlar uchun 
daromad va farovonlik manbai hisoblanishi ta’kidlab o’tildi. 
Aholini ish bilan ta’minlash muammolarini hal qilishda ham jiddiy sifat 
o’zgarishlari ko’zga tashlanmoqda. Biz uchun o’ta dolzarb bo’lgan bu masalani 
echishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirish bilan birga, xizmat 
ko’rsatish sohasi va kasanachilikning turli shakllarini keng joriy etish, qishloq joylarda 
chorvachilikni rivojlantirishni rag’batlantirishga alohida ahamiyat berilmoqda.
«2008 yil mobaynida yurtimizda 661 mingga yaqin, jumladan, kichik biznes 
sohasida – 374 mingta, xizmat ko’rsatish va servis sohasida – qariyb 220 mingta, 
kasanachilik hisobidan esa – 97 ming 800 ta yangi ish o’rni yaratildi»
107
.
Bugungi bosqichda kasanachilik sohasi bandlik va oila budjeti daromadlarini 
oshirishning qo’shimcha manbaiga aylanib borayotganini hech kim inkor etolmaydi. 
Ayni vaqtda kasanachilik fuqarolarni, birinchi navbatda, xotin-qizlar, ayniqsa, ko’p 
bolali ayollarni, yordamga muhtoj nogironlar va mehnat qobiliyati cheklangan boshqa 
shaxslarni ishlab chiqarish faoliyatiga jalb etish uchun muhim ijtimoiy ahamiyat kasb 
etmoqda.
2008 yilda kasanachilar tomonidan 34 milliard so’mlik mahsulot ishlab chiqarildi 
va xizmatlar ko’rsatildi. Kasanachilik uchun ish o’rinlari ochgan korxonalar, shu 
borada o’zlariga berilgan imtiyozlar hisobidan 1 milliard so’mdan ortiq mablag’ni 
tejashga erishdi.
Aholini, ayniqsa qishloq aholisini ish bilan ta’minlashning yana bir muhim 
yo’nalishi shaxsiy yordamchi va dehqon xo’jaliklarida qoramol boqish bilan 
shug’ullanadigan kishilar sonini ko’paytirishdan iborat. Qayd etish kerakki, bu 
masalada muayyan ijobiy natijalar qo’lga kiritildi. Mamlakatimizda qoramollarni 
aholiga va fermer xo’jaliklariga kimoshdi savdolari orqali sotish, ularga maqsadli va 
imtiyozli kreditlar berish, veterinariya xizmati ko’rsatishning sifati va hajmini 
oshirish, ozuqa bilan ta’minlash bo’yicha samarali mexanizmlar yaratilgan. 
Chorvachilikni rivojlantirish dasturining ijrosi doirasida 2008 yili kimoshdi 
savdolarida 20 ming 300 bosh qoramol sotildi. 2009 yilda yana 24 ming 600 bosh 
107
Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbеkiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari. – 
T.: O’zbеkiston, 2009, 25-b. 

405 
qoramol sotilishi ko’zda tutilmoqda. Agar 2007 yilda qoramol sotib olish uchun 42,5 
milliard so’mlik imtiyozli kreditlar ajratilgan bo’lsa, 2008 yilda bu raqam 48 milliard 
200 million so’mni tashkil etdi
108
.
Mamlakatimizda ishchi kuchi bandligi samaradorligini ta’minlash uchun davlatni 
bandlik siyosatining quyidagi yo’nalishlarini kuchaytirish maqsadga muvofiqdir: 
- oilaviy biznes va kichik xususiy korxonalarni rivojlantirishni jadallashtirishni 
ta’minlash; 
- mazkur maqsadlarda mikrokreditlash tizimini rag’batlantirish; 
- yirik sanoat korxonalari va nisbatan kichikroq bo’lgan ishlab chiqarish 
korxonalari bilan kasanachilikni kengaytirish asosidagi kooperatsiyani rivojlantirish 
imkoniyatlaridan keng qamrovli foydalanish; 
- mahalliy xomashyoni puxta qayta ishlashga va tayyor, raqobatga bardoshli 
mahsulot ishlab chiqarishga yo’naltirilgan yengil va oziq-ovqat qayta ishlash 
sanoatining ko’p mehnat talab qiladigan tarmoqlarini jadal rivojlantirish; 
- xizmat ko’rsatish sohalarini rivojlantirish, qishloq joylarida qishloq xo’jaligiga 
taalluqli bo’lmagan bandlik sohalarini kengaytirish masalalarini hal etishga e’tiborni 
kuchaytirish; 
- ishsizlarni kasbiy o’qitish va jamoat ishlari tizimlarini takomillashtirish bilan 
shug’ullanadigan xizmatlar ishini faollashtirish. 
Mazkur chora-tadbirlarning amalga oshirilishi xalqimizning farovon turmushini 
ta’minlash manbai bo’lgan ish bilan bandlik darajasining yanada oshishiga, aholining 
ijtimoiy muhofazasining kuchayishiga yanada keng yo’l ochib beradi. 

Download 8,58 Mb.