125
majbur bo‘ladilar. Qolganlari esa taklif etilayotgan tovarlar assortimentini
qisqartirishga, samarasi yuqori bo‘lmagan savdo kanallari va bozorning
kichik
segmentlaridan
voz
kechishga,
rag‘batlantirish
uchun
sarflanayotgan mablag‘larni kamaytirishga va narxni tushurishga majbur
bo‘ladilar.
Ba’zan tovar hayotiy davrining chiqish bosqichida ham tovarni
tiriltirish va uning hayotiy davrini davom ettirishga harakat qilib ko‘rish
mumkin. Buning uchun firmaning marketing xizmati reklamani
faollashtirishi, narxni o‘zgartirishi, tovarlarning o‘rab-joylanishini
takomillashtirishi, sotish tizimini qaytadan tashkil etishni, eng asosiysi esa
yangi bozorlarga kirish va ularni o‘zlashtirish kabi ishlarni amalga
oshirishi kerak bo‘ladi. Agar bu chora tadbirlar ham ijobiy natija bermasa,
u holda tovar ishlab chiqarishni to‘xtatishga o‘tish to‘g‘ri yo‘l hisoblanadi.
Bunday holat yuz beradigan bo‘lsa iste’molchilar va sotish kanallari
muayyan tovarni ishlab chiqarishning to‘xtatilish vaqti, kafolat
majburiyatlariga rioya etilishi, kafolatlar tugagandan keyin ta’mirlashni
amalga oshirish tartiblari, ishlab chiqarishdan olingan tovarning qancha
vaqt davomida yordamchi qismlar bilan ta’minlashi haqida oldindan
ogohlantirilishi maqsadga muvofiqdir. Bunday harakat firmaga bo‘lgan
ishonch yo‘qolmasligining va iste’molchilar firmaning yangi tovarlarini
ijobiy qabul qilishlariga mustahkam zamin yaratadi.
Firmanig samarali faoliyat ko‘rsatishida marketing taktikasini qo‘llash
muhim ahamiyat kasb etadi. Lekin, bu marketing taktikasi tovarning har
xil hayotiy davri bosqichlarida o‘ziga xos-xususiyatga ega bo‘ladi.
Quyidagi 9.1-jadval ma’lumotlarida tovarning har xil hayotiy davri
fazasida firmaning marketing taktikasi qanday bo‘lishi bo‘yicha
ma’lumotlar keltirildi.
9.1-jadval
