|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis institutiBog'liq Marketing asoslari Darslik D H Xolmamatov S K Boyjigitov SamarqandQisqacha xulosalar
Tovar - murakkab ijtimoiy-iqtisodiy kategoriya hisoblanadi. Tovar
deb sotish uchun ishlab chiqarilgan mehnat mahsuliga aytiladi. Tovarlar
qiymat va iste’mol qiymatiga ega bo’ladi. Tovarlarning iste’mol qiymatini
tovarlar ekspertizasi fani o’rganadi.
Tovarlarning iste’mol qiymati 2 tarkibiy qismdan iborat bo’ladi. Bular
sifat va assotimentdir.
Mahsulot sifati
- mahsulotning o’z funksiyasiga ko’ra ayrim
ehtiyojlarni qondirishini ta’minlay oladigan xususiyatlar yig’indisidir.
Tovarlar assortimenti
deb, biror belgi bo’yicha bir-biriga o’xshash
tovarlar turlarining yig’indisiga aytiladi. Odatda turli o’lchov va
ko’rinishdagi bir xil funksional xususiyatlarga ega tovarlar assortimentni
tashkil qiladi.
Marketingda tovar assortimenti ikkita asosiy ko’rsatkich: tovar
assortimentining kengligi va assortiment chuqurligi bilan tavsiflanadi.
Assortiment kengligi har xil tovarlar yoki ular guruhlarining soni bilan,
chuqurligi esa — modifikasiyalar, bitta guruh doirasida bu tovarlarning
variantlari, ya’ni ehtiyojlarni qondirishning har xil darajalariga
mo’ljallangan tovarlarning soni bilan aniqlanadi.
121
Tayanch so’z va iboralar.
tovar, tovar assortimenti, tovar iste’mol
xususiyatlari, iste’mol tovarlari, kundalik ehtiyoj tovarlari, sotuvdan
keyingi servis, tovar markasi, tovar assortimentining kengligi, tovar
assortimentining chuqurligi.
O’zini-o’zi nazorat qilish uchun savollar:
1. Tovar deb nimaga aytiladi?
2. Marketingda tovar tushunchasiga qanday moddiy va nomoddiy
ne’matlar birlashtiriladi. Buning sababini aniq misollar asosida sharhlab
bering.
3. Tovarda qanday belgilar bo’lishi lozim?
4. Nihoyatda qimmat musiqa elektr asboblari tovarlarning qaysi
kategoriyalariga yaqin (kundalik ehtiyoj, jiddiy tanlov, obro’-e’tiborli)?
5. Tovar sifatini aniqlashda qanday omillar hisobga olinishi kerak?
6. Tovarning iste’mol xususiyatlari deb nimaga aytiladi?
7. Tovar assortimenti deb nimaga aytiladi? Tovar assortimentining
qanday ko’rsatkichlari mavjud?
8. Ishlab chiqarish-texnik maqsadlarga mo’ljallangan tovarlarga
qanday tovarlar kiradi?
9. Tovarlar qanday belgilariga ko’ra tasniflanadi?
|
| |
