136
Pnevmotransport tuzilmalari truboprovod va ventilyatorlar
tizimidan iborat
bo‗lib, ular yordamida dam beriladigan havo oqimida yuklar bir joydan ikkinchi
joyga ko‗chiriladi.
Pnevmotransport vositasida omborlardan asosiy ishlab chiqarish oqimiga
paxta olib boriladi, tola va chigit ichki ishlab chiqarish joylariga etkazib beriladi.
Zavod ichida chigitlarni tashishda ustiga shneklar yoki konveyerlar
joylashtiriladigan estakadalardan ham foydalaniladi.
Shu boisdan ham paxta tozalash zavodlarining uzluksiz ishlashidagi asosiy
shartlardan biri-pnevmotransport quvvatini asosiy
texnologik mashinalar va
avvalo jinlarning quvvati bilan nihoyatda moslashtirishdan iboratdir.
Paxta tozalash korxonasi tashqarisidagi tayyorlash maskanlaridan paxtani
zavodlarga avtomobil va temir yo‗l transporti bilan tashib keltiriladi. Yuklarni
yaqin masofaga tashishda faqat avtotransportdan foydalanish lozim va temir yo‗l
transportidan foydalanish mumkin emas.
Paxta tozalash korxonalarining bir qismidagina mavjud bo‗lgan pod‘ezdli
temir yo‗llardan asosan paxta tolasi va chigitini jo‗natish uchun foydalaniladi.
Paxta tozalash korxonalarining uzluksiz ishlarini ta‘minlash va ular ishlab
chiqargan mahsulotni tegishli joylarga o‗z vaqtida etkazib
berish uchun transport
ishining qat‘iy rejasini ishlab chiqarishga tushiriladigan chigitli paxta partiyalarini
butlash rejasi bilan muvofiqlashtirish talab etiladi.
Shu maqsadda (paxta partiyalarini butlash va ularni ishlab chiqarishga
topshirish rejasiga muvofiq) tayyorlash maskanlaridan paxta zavodlariga paxta
tashib
keltirish rejasi tuziladi, paxta mahsulotini tashish grafiklari tuziladi va shu
asosda temir yo‗l transportiga buyurtmalar yoziladi.
Tashish rejasida zavoddan tashqari va zavod qoshidagi tayyorlash
maskanlaridan o‗z zavodiga va boshqa zavodlarga paxta tashish,
shuningdek
boshqa zavodlardan paxtaning kelib tushishi ko‗rsatiladi.
Mahsulot tashish grafiklari ishlab chiqarish rejasi va topshiriladigan
mahsulotlarga oid bo‗lgan naryadlar asosida tuziladi.
137
Toylangan tolali mahsulotni tashishda akkumlyatorli yuk ortuvchilar, chigit
ortiladigan transport vositalariga yuklashda maxsus chigit ortuvchi mexanizmlar
qo‗llaniladi.
