Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb. Pdf ko'rish
bet	101/342
Sana	13.12.2023
Hajmi	7,53 Mb.
	#118127

1 ... 97 98 99 100 101 102 103 104 ... 342

Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

Ishlab chiqarish omillarini turlicha nisbatda qoʻllagan chogʻda
Ikkita ishlab chiqarish omili ma’lum vaqt mobaynida

10.2. Izokvantlar

Firma ishlab chiqarishning ikkita omili — mehnat va kapitalni
almashtira oladigan ishlab chiqarish texnologiyasini oʻrganishdan
boshlaymiz. Faraz qilaylik, oziq-ovqat mahsuloti (tayyor mahsulotlar)
mehnat va kapitaldan foydalanib ishlab chiqariladi. 9.1-jadvalda ishlab
chiqarish omillarining turlicha oʻzaro birikishida mahsulotni maksimal
ishlab chiqarish keltirilgan.
9.1-jadvalda koʻrsatilgan har bir natija mahsulot ishlab
chiqarishning maksimal hajmi boʻlib, uni kapital va mehnatni tegishli
nisbatga qoʻllash tufayli ishlab chiqarish mumkin (masalan, kapital 2
birligi va mehnat 4 birligidan foydalanish 85 birlik oziq-ovqat mahsuloti
beradi).

Ishlab chiqarish omillarini turlicha nisbatda qoʻllagan chogʻda 10.1-
jadval mahsulot ishlab chiqarish natijasi
Kapital
qoʻyilmalari
(kapital sarfi)
Mehnat sarfi (mehnat sigʻimi)
1
2
3
4
5
I
20
40
55
65
85
2
40
60
75
85
90
3
55
75
90
100
105
4
65
85
100
110
115
5
75
90
105
115
120
Jadvaldagi har bir qatorga nazar tashlasak, kapital sarfi
oʻzgarmagan holda mehnat sarflari koʻpaygan sari ishlab chiqarishning
umumiy hajmi oʻsib borishini koʻramiz. Har bir ustunni yuqoridan
pastga tomon kuzatsak mehnat sarfi oʻzgarmagan holda kapital sarfi
koʻpaygani sari mahsulot ishlab chiqarish oʻsib borishini koʻramiz.
10.1-jadvaldagi ma’lumot izokvantlardan foydalanib, chizma
shaklida qam berilishi mumkin. Izokvant egri chiziqdan iborat boʻlib,

183
unda joylashgan ishlab chiqarish omillarining barcha nisbatlarda
qoʻllanishi ulardan foydalanishda bir xil hajmda mahsulot ishlab
chiqarishni ta’minlaydi. 10.1-rasmda uchta ishlab chiqarish izokvanti
aks ettirilgan (Chizma oʻqlarida muayyan muddatda qoʻllangan ishlab
chiqarish omillari joylashgan).
10.1-rasm. Ikkita ishlab chiqarish omili ma’lum vaqt mobaynida

Download 7,53 Mb.

1 ... 97 98 99 100 101 102 103 104 ... 342

Download 7,53 Mb.

Pdf ko'rish