Oʻrin bosuvchi tovarlarning mavjudligi

Download 7,53 Mb. Pdf ko'rish
bet	28/342
Sana	13.12.2023
Hajmi	7,53 Mb.
	#118127

1 ... 24 25 26 27 28 29 30 31 ... 342

Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

Qulay hayot kechirishga teskari muhumlik.
Talabning narx elastikligi va uning aniqlovchilari

Oʻrin bosuvchi tovarlarning mavjudligi. Oʻrin bosuvchi tovarlar
koʻproq elastik boʻladi, chunki xaridor uchun bu tovardan boshqa
tovarga oʻtish ancha oson. Masalan, saryogʻ va margarin oson oʻrin
almasha oladi. Saryogʻ narxining kichik miqdorda oʻsishi margarin
narxiga e’tiborimizni qaratadi va sotib olinadigan saryogʻ miqdorining
kamayishiga sababchi boʻladi.
Teskari ravishda, tuxumning oʻrin bosuvchisi boʻlmaganligi sababli
tuxum uchun talab saryogʻnikiga qaraganda deyarli elastik emas.
Qulay hayot kechirishga teskari muhumlik. Qulay hayot
kechirishda elastik talab boʻlganligiga teskari ravishda muhimlik
noelastik talabdir. Shifokor koʻrigining narxi oshgani bilan insonlar
shifokor qabuliga yozilishni kamaytirishmaydi, hatto kamroq borishi
mumkin boʻlsa ham. Bunga teskari ravishda talab qilinadigan qayiqlar
miqdorining kamaytirishga olib keladi.
Bunga sabab koʻpchilik odamlar shifokor qabuliga muhimlik
sifatida qayiqlarni esa qulay hayot kechirish sifatida baholaydi albatta.
Tovar muhimlik yoki qulaylik sifatida baholanishi nafaqat tovarning
vaqtinchalik ma’lumotiga, balki sotuvchining afzalliklariga ham bogʻliq.
Bunga ahamiyat bermaydigan qiziquvchi dengiz suzuvchisi uchun
qayiqlar noelastik, doctor uchun qulaylik va elastik talab boʻladi.
Elastiklik – talab qilinadigan yoki taklif qilinadigan miqdorning
uning omillaridan biriga ta’sirining oʻlchovi.
Talabning narx elastikligi – tovarning talab qilinadigan miqdori, shu
tovarning narxiga qay darajada ta’sir qilishini oʻlchaydi va talab
qilinadigan miqdorning oʻzgarish foizi narxning oʻzgarish foiziga nisbati
bilan aniqlanadi.
Talabning narx elastikligi va uning aniqlovchilari
Tovar narxining pasayishi unga boʻlgan talabni oshiradi. Bu talab
qonunidir. Talabning narx elastikligi narx oʻzgarganda talab qanday
oʻzgarishini ifodalaydi. Biron-bir mahsulotga boʻlgan talab elastik deb
yuritiladi, agar talab miqdori narxdagi oʻzgarishga sezilarli ravishda

49
javob qaytarsa. Biron-bir mahsulotga boʻlgan talab noelastik boʻladi,
agar talab miqdori narxdagi oʻzgarishlarga birozgina javob qaytarsa.
Har qanday mahsulot uchun talabning narx elastikligi oʻsha
mahsulotning narxi oshganda iste’molchilarning xaridi qanday
ekanligini hisoblaydi. Shunday qilib, elastiklik iste’molchi xohishlarini
shakllantiradigan koʻplab iqtisodiy, ijtimoiy va psixologik kuchlarda aks
etadi. Lekin, tajribaga asoslangan holda, biz talabning narx elastikligini
nima aniqlab berishi haqida bir necha umumiy qoidalarini bayon
qilamiz.

Download 7,53 Mb.

1 ... 24 25 26 27 28 29 30 31 ... 342

Download 7,53 Mb.

Pdf ko'rish