O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliyа instituti R. Umarova sotsiologiya o‗quv qo‗llanma Toshkent «iqtisod – moliya»

Download 312,51 Kb.
bet	4/53
Sana	06.02.2024
Hajmi	312,51 Kb.
	#152219

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 53

Bog'liq
O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi t-fayllar.org

Qiyosiy usul

Nazariy darajada sotsiologlar sotsial reallikni bir butunlik – yo jami-
yatni tizim sifatida, yoki insonni ijtimoiy xatti-harakat subyekti sifatida
tushunadilar.
Nazariy usullar. Sotsiologiyada struktur-funksional usul katta ahami-
yat kasb etadi. Ushbu usul nuqtayi nazaridan jamiyatga barqarorlikka ega
bo‗lgan funksional tizim sifatida qaraladi. Bu barqarorlik qayta ishlab chi-
qarishni qo‗llab-quvvatlash hisobiga ta‘minlanadi. Struktur funksional
munosabat sotsial tizimlar-funksional faoliyatning umumiy, universal qo-
nuniyatlarini o‗rnatishga imkon beradi. Har qanday ijtimoiy institut yoki
tashkilot – davlat, partiya, kasaba uyushmasi kabilar tizim sifatida qaralishi
mumkin.
Struktur funksional munosabat quyidagi xususiyatlarga ega:
– ijtimoiy strukturaning faoliyat ko‗rsatishi va qayta ishlab chiqarish
bilan bog‗liq muammolar kishining diqqat markazida bo‗ladi;
– struktura har tomonlama integratsiyalashgan va uyg‗unlashgan tizim
sifatida tushuniladi;
– ijtimoiy institutlar funksiyasi integratsiyaga munosabat yoki ijti-
moiy strukturaning muvozanatiga ko‗ra belgilanadi;
– sotsial struktura dinamikasi «konsensus prinsipi» ijtimoiy muvoza-
natining saqlanishi prinsipidan kelib chiqib izohlanadi.
Qiyosiy usul ijtimoiy xulq-atvor namoyon bo‗lishining umumiy qonu-
niyatlariga tayanadi, chunki turli xalqlarning ijtimoiy hayot, madaniyat, si-
yosiy tizimida umumiy tomonlar ko‗p. Qiyosiy usul bir turdagi ijtimoiy
voqelik, ya‘ni ijtimoiy struktura, davlat tuzilishi, oila shakli, hokimiyat,
an‘analar va boshqalarni solishtirib, taqqoslab ko‗radi. Qiyosiy usulni qo‗l-

9
lash tadqiqot doirasini kengaytiradi, boshqa mamlakat va xalqlar tajri-

basidan foydalanishga imkon beradi.
Sotsiologik tadqiqot usullari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:
1) gipotezani ilgari surish va tekshirish;
2) axborotni tahlil qilish;
3) sotsiologik so‗rov;
4) sotsiologik kuzatish va eksperiment.

Download 312,51 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 53

Download 312,51 Kb.