12
shakli sifatida o‗rganadi. Iqtisodiyot sotsiologiyasi iqtisodiyot fanlari bilan
bog‗liq bo‗lib, ishlab chiqarish jarayonida bo‗ladigan munosabatlarni o‗r-
ganadi. Iqtisodiy nazariyaning ilmiy g‗oyalari iqtisodiy sotsiologiya uchun
uslubiy asos bo‗lib xizmat qiladi.
Sotsiologiya fani falsafa bilan ham uzviy bog‗liq. Falsafaning qonun
va kategoriyalari bevosita umumsotsiologik nazariya va konsepsiyalarni
o‗z ichiga oladi hamda sotsiologik nazariyalar uchun nazariy va meto-
dologik asos bo‗ladi. Umumsotsiologik va maxsus sotsiologik nazariya-
larning rivojlanishi, o‗z navbatida, muayyan davrdagi ijtimoiy fikrlarni
shakllantiradi, unga nazariy va amaliy manba bo‗lib xizmat qiladi. Sotsi-
ologik tadqiqotlar empirik ma‘lumotlar yordamida ijtimoiy taraqqiyotni
chuqur tahlil qilishga yordam beradi.
Psixologiya ham sotsiologiya kabi inson faoliyatini o‗rganadi, faqat
psixologiya ayrim individ faoliyatiga e‘tibor beradi. Sotsial psixologiya esa
ham sotsiologiya, ham psixologiyaning bir qismi sifatida individning gu-
ruhdagi faoliyatini o‗rganadi. Uning markaziy tushunchasi bo‗lgan «Men»
inson guruhining ijtimoiylashgan shaxsini anglatadi.
Siyosiy fan insonning o‗z-o‗zini qanday boshqarishini tadqiq etadi. U
rasmiy siyosiy tashkilotlar va unda shakllanadigan siyosiy xatti-harakatlar,
shuningdek, hokimiyat falsafasi, jamiyatning ijtimoiy strukturasini o‗rga-
nadi. Sotsiologiya siyosatshunoslik uchun jamiyatda mavjud bo‗lgan gu-
ruhlar o‗rtasidagi munosabatlarga doir ko‗plab ma‘lumotlarni to‗playdi.
Sotsiologiya va tarix fanlari jamiyat hayotini tadqiq etishga izchil yon-
dashadi. Tarixchi faqat ishonarli ma‘lumotlarni tanlar ekan, u o‗tmish xulq
-atvor va noyob voqealar bilan ish ko‗radi. Tarixiy faktlarni to‗plashda ta-
rixchi sotsiologiya usullaridan ham keng foydalanadi
Shunday qilib, xususiy va umumiy sotsiologik fanlardan iborat bo‗lgan
zamonaviy sotsiologiya barcha ijtimoiy fanlar bilan bog‗liq sotsiologiya
ijtimoiy gumanitar fanlar iyerarxiyasida eng yuqori bosqichni egallaydi.
Falsafa va tarix bilan birgalikda, u ijtimoiy fanlar tizimining umumuslubiy
negizini shakllantiradi.