|
O'zbekiston respublikasi oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi
|
| bet | 3/24 | | Sana | 19.02.2024 | | Hajmi | 0,56 Mb. | | #159055 |
Bog'liq OMKT (Amaliy mashg\'ulot) 2-lab, 4-лекция, O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazi-www.fayllar.org3. Yuqori parafinlar. Uglerod atomi to`g’ri zanjirdan iborat parafinlar organik sintezda xomashyo sifatida muhim o`rinni egallaydi. Ularni C16 gacha bo`lgan vakillari xona sharoitida suyuqlik, C16 dan yuqorilari esa qattiq moddalar hisoblanadi. Ularni suyuqlanishi temperaturasi uglerod zanjiri ko`payishi bilan ortib boradi, n- parafinlarni suyuqlanish temperaturasi tarmoqlangan izomerlarga nisbatan yuqori bo`ladi.
Neft’ mahsulotlaridan ajratish vaqtida n-parafinlar aralashma xolida ajraladi. Ular orasida yumshoq va qattiq parafinlar muhim ahamiyatga ega. Uning tarkibi C11- C20 uglevodorodlardan iborat bo`lib, ular 200 dan 320-3500C intervalida qaynaydi.
Qattiq parafin C20- C35 uglevodorodlaridan iborat bo`lib, ular 300-350 dan 450-5000C qaynaydi.
Suyuqlanish temperaturasi 500C dan yuqori.
4. Quyi parafinlarni ajratish. Quyi parafinlarning (C1-C5) asosiy manbai tabiiy va yuldosh gazlar, neft zavodlarida xosil bo`ladigan gazlardir.
Tabiiy gazlar deb, gaz konlaridan olinadigan gazlarga aytiladi.
Yuldosh gazlar deb, neft konlaridan neftni kazib olish vaktida ajralib chikadigan gazlarga aytiladi.
Bu gazlarning bir kismi separatorlar yordamida ajratiladi, kolgan kismi esa neftda erigan xolda koladi va neftni stabillash jarayonida ajratiladi, ya`ni uchuvchan komponentlarni xaydab olinadi. Turli gazlar tarkibi 2-jadvalda kursatilgan
2- jadval
Uglevodorod gazlari tarkibi (xajm %)
Gaz
|
СН4
|
С2Н6
|
С3Н8
|
С4Н10
|
С5Н12
|
H2 va x.k.
|
Tabiiy gaz
|
70-97,5
|
0,1-8
|
0,1-4
|
0,001-1
|
0-0,3
|
1-15
|
Gaz kondensat konlaridagi gaz
|
75-90
|
3-9
|
1-3
|
0,5-1
|
0,5-1
|
1-4
|
Yo’ldosh gaz
|
|
|
|
|
|
|
Separatorlan so`ng
|
35-90
|
4-20
|
3-30
|
2-13
|
1-4
|
0,5-11
|
Stabillangandan so`ng
|
1-5
|
5-15
|
20-30
|
30-40
|
15-25
|
-
|
2-jadvaldan kurinib turibdiki, tabiiy gaz asosan, metan olish uchun man`ba bo`lishi mumkin. Tabiiy gaz va gaz-kondensati konlaridagi gaz tarkibi bir-biriga yakin. C3-C5 parafinlarini olishda yuldosh gazlar muxim axamiyatga ega.
|
| |
