Pedagogik va ta`lim-tarbiya jarayonlarini rejalashtirishning maqsad va

Download 2,1 Mb. Pdf ko'rish
bet	41/117
Sana	26.05.2024
Hajmi	2,1 Mb.
	#254378

1 ... 37 38 39 40 41 42 43 44 ... 117

Bog'liq
Maktabgacha ta\'lim qo\'llanma for kurs ishi

9.2. Pedagogik va ta`lim-tarbiya jarayonlarini rejalashtirishning maqsad va
vazifalari.
Rejalashtirishning maqsadi - «Maktabgacha ta`lim muassasasisi ta`lim -
tarbiya dasturi»ning bajarilishini ta`minlashdir.
Reja tarbiya va ta`limiy ishlar vazifalari, faoliyat va ularni tashkiliy
usullarining asosiy turlarini, qo’yilgan masalalarni ma`lum vaqt orasida hal etish
vositalarini belgilaydi. Unda ta`lim va tarbiyani turli vosita, shakl va metodlarining
aloqasi va o’zaro ta`sir ko’rsatish tabiati, bolalarning tarbiyachi tomonidan
uyushtiriladngan faoliyatini ularning mustaqil faoliyatlari, jamoa, hamkor-likdagi,
yakka faoliyat bilan biriktirish va shu kabilar nazarda to’tiladi. Shunday qilib,
pedagogik jarayonni yagona bir butun sifatida tashkil etish vazifasi
rejalashtirishda etakchi xisoblanadi.

Rejalashtirishning ikkinchi vazifasi
vaqt hisobida pedagogik jarayonni
harakati va rivojlanishini ta`minlash
:
bolalar bilan ishlash mazmuni, shakli va
metodlarini murakkablashtirish, ta`lim - tarbiyaviy jarayonda bolalar va bolalar
jamoasining rivojlanishiga ko’ra pedagogik jarayonning tarkibiy tuzilishini
o’zgartirish bolalarni va ularning faoliyat turlarini uyushtirish shakllarini
biriktirishdan iborat.
Rejalashtirishning bu vazifalarini amalga oshirilishi pedagogik jarayonda
uyushganlik va rejalangan tabiatini kasb etadi, pedagoglarning ishlarini maksadga
yo’llanganroq va natijaliroq qiladi, bolalarni har tomonlama tarbiyalanish va
rivojlanishlarini ta`minlaydi.
Maktabgacha ta`lim muassasasisida pedagogik ishni rejalashtirishga
qo’yiladigan talablar muassasalarining tarbiyaviy ishida umumiy maqsadga
erishishda yordam beradigan bir qator talablarni bajarishi kerak.
1. Rejalashtirish bolalar bilan olib boriladigan ta`lim - tarbiyaviy ishning g’oyaviy
yo’llanganligini ta`minlashi kerak. Bolalar turmushining mazmuni, bolalarni
uyushtirish shakllari, o’qitish mazmuni, bolalarga ta`sir ko’rsatish metod va
usullari o’sib kelayotgan avlodni tarbiyalash maqsadlariga ko’ra tanlanadi. Rejada
birinchi navbatda har bir bola shaxsining ma`naviy yo’nalganligi, uning faolligi va
mustaqilligini shakllantrish, vatanparvarlik va baynalmilalchilik, jamoatchilik,
inson tabiatining insonparvarlik xususiyatlarini tarbiyalash, bolalar tomonidan xulq
- atvorning ma`naviy me`yor, qoida va odatlarini egallanishi nazarda to’tiladi. Bu
vazifalarni bajarish xalq hayoti bilan bog’langan holda yanada to’liq ro’yobga
chik,ariladi. Bu aloqa bolalarga Vatanimiz ijtimoiy hayotidagi hodisa va
vokealarni, njtnmoiy - siyosiy va mehnat bayramlarini, kishilar turmushi va
mehnatini ularga tushunarli yo’sinda tanishtirish orqali amalga oshiriladi.
2. Rejalashtirish pedagogik jarayonni yaxlit tashkil etishga: bolalar jamoasi va
ayrim bolalarni tarbiyalash vazifalarini aniqlashtirishga, bolalarning yoshlari va
vazifalarga ko’ra pedagogik ta`sir mazmuni va usullarini tanlashga; bolalar hayoti,
faoliyat turlari, rahbarlik metodlari va shu kabilarni tashkil etishning turli
shakllaridan foydalanishga yo’llangan bo’lishi kerak.
Rejada bolalar bilan ishlashning jamoa (yalpi va guruh) va yakka tartibdagi
shakllari nazarda to’tiladi.

94
3. Tarbiyaviy ishni rejalashtirish ta`lim - tarbiyaning asosiy printsiplariga rioya
qilinishini nazarda tutmog’i kerak. Rejada ta`lim mazmuni, bolalar faoliyatini
uyushtirish shakllari, ularga rahbarlik usullari, ta`lim va tarbiya metodlarini asta -
sekin murakkablashtirilishi aks ettiriladi. Bolalarning yutuqlarini hisobga olib,
tarbiyachi ularni bilimlarining yangi mazmuni, harakat usullari, faoliyatni va
ularning birikmalarini tashkil etishning yangi shakllarini egallashga asta - sekin
olib o’tishni rejalashtiradi. Rejalashning muntazamlnligini - ishning ayrim tur va
shakllari o’rtasida aloqa o’rnatishni ta`minlashi kerak. Masalan, mashg’ulotlar
tarbiyachining bolalar bilan kundalik ishi o’rtasida hamda mashg’ulot, o’yin va
bolalar mehnati o’rtasida aloqa o’rnatish muhimdir. Aloqalarning mavjudligi bilim,
malaka va ko’nikmalar tizimini, xatti - harakat vositalari va atrof - muhitga
munosabatini shakllantirishni ta`minlaydi.
4. Reja faoliyat uchun dastur bo’limi va asosli bo’lishi kerak. Rejaning asosliligiga
bolalar jamoasi va ayrim bolalarning rivojlanish darajalarini hisobga olib qo’yilgan
aniq vazifalar orqali erishiladi. Eng avvalo «Maktabgacha ta`lim muassasasisi
ta`lim - tarbiya dasturi talablari: oldingi ish davomida egallangan bilim, malaka va
ko’nikmalar mazmuni va darajasi, bolalarning ma`naviy tarbiyalanganlik darajasi,
bolalar faoliyati asosiy turlarining mazmuni va shu kabilarning bajarilish darajasi
xisobga olinishi kerak. Bolalarning hamkorlikdagi faoliyat uchun uyusha olish
ko’nikmalari rejalashtirishda alohida xisobga olsa, haqiqiy va asosli bo’ladi.
Rejaning asosliligida joriy ijtimoiy xodisalar, katta yoshlilar mehnati va
turmushining xususiyatlari, tabiiy atrof - muhit va tabiatdagi mavsumiy
o’zgarishlarning xisobga olinishi hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi.

Download 2,1 Mb.

1 ... 37 38 39 40 41 42 43 44 ... 117

Download 2,1 Mb.

Pdf ko'rish