2. Beton qorishmalarining xususiyatlari

Download 1,42 Mb. Pdf ko'rish
bet	27/47
Sana	25.05.2024
Hajmi	1,42 Mb.
	#253710

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 47

Bog'liq
O`zbekiston Respublikasi

3. 2. Beton qorishmalarining xususiyatlari

Beton xususiyatlari qoliplash uni tayyorlash, joylash va qotishidan
boshlanadi. Bu jarayonlar betonning, konstruktsiyaning va buyumlarning sifatini
aniqlaydi. Shu sababli beton qorishmasini xususiyatlarini, uning turli faktorlarga
bog’liqligini, berilgan xususiyatdagi beton qorishmasini olishni bilish, beton
qorishmasini tayyorlash jarayonlarini, yoyishni va qotish davrlarini uquvli
boshqarish katta ahamiyat kasb еtadi.
Beton qorishmasiga xususiyatli bo’lgan jihatlardan biri uning qulay
to’shaluvchanligi, yoki shakllanuvchanligi, jumladan, berilgan shaklni bir tekisda
yoyilib qoplashi va ayni vaqtda bir turligini va monolitligini saqlashidir. Qulay
to’shaluvchanlik beton qorishmasining shaklni (qolipni) to’ldirish jarayonida
harakatchanligi(oquvchanligi), plastikligi, ya’ni yorilmasdan deformatsiyalanishi
bilan aniqlanadi.
Beton qorishmasining turli sharoitlarda o’zini tutishini ta’riflash uchun uning
reologik harakteristikalaridan foydalanadilar: surilishdagi chegaraviy zo’riqish,
relaksatsiya davri va qovushqoqlik. Bunday xususiyatlarni aniqlash uchun
viskozimetrlardan foydalaniladi (3. 2-rasm). Bunday tajribalar asosan ilmiy-
tadqiqot laboratoriyalarda amalga oshiriladi. Ishlab chiqarish sharoitlarida еsa
odatda beton qorishmasini harakatchanligini (oquvchanligi) turli moslamalar
yordamida nazorat qiladilar. Bu jihozlar tez va nisbatan oddiy holda beton
qorishmasining zaruriy harakteristikalarini olish imkonini beradi.

57
3. 2-rasm
. Sement hamiri va beton qorishmasining reologik xususiyatlarini
aniqlaydigan asboblarning sxemalari
a-teshikdan qorishmaning oqish tezligini o’lchaydigan; b-konusning cho’kish
chuqurligini o’lchaydigan; c-sharchaning cho’kish tezligini o’lchaydigan; d-
tortilishdagi zuriqishni o’lchaydigan; e-koaksial silindrlarning aylanishdagi
zo’riqishini o’lchaydigan.

Download 1,42 Mb.

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 47

Download 1,42 Mb.

Pdf ko'rish