100
!
!
!
bar cha delegatlar bo‘lajak davlat Turkiston deb atalishi, uning tarkibiga
Buxoro, Xiva va Turkiston general-gubernatorligi
kirishi kerak degan
fikrni ma’qulladilar. Biroq Turkistonda 1917-yildagi
oktabr voqealari
va bolsheviklarning hokimiyatni egallashi jadidlarning o‘z maqsadlarini
oxirigacha amalga oshirishlariga imkon bermadi. Shunga qaramay, ular
markazi Qo‘qonda bo‘lgan,
Turkiston muxtoriyati deb atalgan mustaqil
muxtor respublika e’lon qildilar. 72 kun
yashagan bu muxtor respubli-
ka sovet hokimiyati tomonidan tor-mor etildi. Natijada jadidlar ta’qibga
uchradi va oxir-oqibat, 1937–1938-yillarda qatag‘on qurboni bo‘ldilar.
O‘zingizni sinang!
«Musulmon markaziy sho‘rosi» – …
Turkiston muxtoriyati – ...
Atamalar izohi
Delegat
(lotincha – yuborgan) – biror tashkilot, jamoa tomonidan va-
kolatli qilib saylab yoki tayinlab yuborilgan vakil.
Federatsiya (lotincha – ittifoq bo‘lib mustahkamlash) – davlatlarning
o‘z siyosiy mustaqilligini muayyan doirada cheklash yo‘li bilan yagona
ittifoqqa birlashuvi.
Avtonomiya (yunoncha – qonun) – biror-bir
hududning qonun bilan
chegaralangan davlat hokimiyatini mustaqil amalga oshirish huquqi.
Yakunlarni chiqaramiz!
►
Rossiyadagi siyosiy jarayonlar ta’sirida
jadidlar harakatining faol-
lashuvi.
►
Markazi Qo‘qonda bo‘lgan Turkiston Muxtoriyati e’lon qilindi.
Savol va topshiriqlar
1.
Jadidlar islom dini borasida qanday fikrda edilar?
2.
Jadidlarning dastlabki siyosiy tashkiloti
qanday atalgan va uning
ishtirok chilari oldiga qaysi vazifalar qo‘yilgan edi?
