• Nazorat savollari
  • Topshiriqlar
  • 28-mavzu: Kardanli uzatmaning vazifasi, turlari, tuzilishi. Reja
    		•

    Pedagogik innovatsiyalar, professional




    Download 19,16 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet181/216
    Sana24.05.2024
    Hajmi19,16 Mb.
    #252024
    1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   216
    Bog'liq
    O\'zbekiston respublikasi

    Tayanch iboralar:
    uzatmalar qutisi, etakchi val, etaklanuvchi val, oraliq val, 
    sinhranizator, shesternyalar, qulf, fiksator, uzatishlar soni, vilka, richag, uzatma, 
    podshipnik, salnik, pog‘ona, mehanizm, mufta, gidromufta, gidrotransformator, 
    gidravlik mehanizm, etakchi nasos, turbina, reaktor. 
    Nazorat savollari 
    1. Uzatmalar qutisining asosiy detallari nimalardan tashkil topganh 
    2. Nima sababdan yuk avtomobillarida ikki valli uzatmalar qutisidan 
    foidalanilmaidih 
    3. Fiksator va qulflarning vazifalari nimalardan iborath 
    4. Sinhranizatorning vazifasi va uning asosiy detallarini tushuntiringh 
    Topshiriqlar 
    1. Uzatmalar qutisini vazifasini o‘rganish. 
    2. Uzatmalar qutisining konstrukciyasini o‘rganish. 
    3. Pog‘onasiz uzatmalar qutisining tuzilishi va ishlash uslubini o‘rganish. 
    4. Sinhronizatorlarning tuzilishi va ishlash uslubini o‘rganish. 

    312
    28-mavzu: Kardanli uzatmaning vazifasi, turlari, tuzilishi. 
    Reja: 
    1.Kardanli uzatmaning vazifasi. 
    2.Kardanli uzatmaning turlari, tuzilishi 
    3.Kardan sharnirining tuzilishi. 
    Kardanli uzatmaning vazifasi o‘qlari bir chiziqda yotmagan va o‘zaro 
    joylashuvi o‘zgarib turadigan vallar orasida burovchi momentni uzatib berishdan 
    iborat.
     
    Kardanli uzatma quyidagilardan tashkil topgan: 
    да 
    elastik mufta
     
    даshlitsali birikma
     
    да oldingi kardanli val
     
    да tayanch podshipnik
     
    да oldingi kardan sharniri
     
    да orqa kardan val
     
    да orqa kardan sharniri
     
    Kardanli uzatma o‘klari bir-biriga to‘g‘ri yotmagan va o‘z holatini 
    o‘zgartira oladigan vallar yordamida burovchi momentni kuch uzat- maning bir 
    agregatidan boshqa agregatiga uzatib beradi. Avtomobilning kuch uzatmasiga 
    o‘rnatilgan kardanli uzatma dvigateldan olinadigan burovchi momentni uzatmalar 
    qutisi orqali bitta yetakchi ko‘prikka tarqatish qutisi yordamida bir nechta 
    ko‘prikka uzatib berishi lozim. 
    Avtomobil notekis yo‘llarda yurganida yetakchi ko‘prik ramaga nisbatan 
    tik tekislikda tebranib, uzatish burchagi o‘zgarib turadi. Shu sababli burovchi 
    momentning uzatmalar kutisidan (yoki taqsimlash kutisidan) yetakchi ko‘prikga 
    o‘zgaruvchan burchak ostida uzatishda kardanli uzatmadan foydalaniladi. Kardan 
    sharnirlar o‘qlari bir-biriga nisbatan to‘g‘ri yotmagan vallardan burovchi 
    momentni o‘zaro uzatish uchun xizmat kiladi. Tepish va buralma tebranishlar 
    xavfini kamaytirish uchun aksari zamonaviy avtomobillarda kardanli, sharnirli 
    hamda ikkita val shuningdek, oraliq tayanchdan tashkil topgan kardanli uzatmadan 
    foydalaniladi. Bunda uzatmaning uzayib qisqarishini ta’minlaydigan shlitsali 
    birikma mavjud. 

    313
    Avtomobillarda qo‘llaniladigan kardanli sharnirlar ikki xil bo‘ladi: 
    >
    burchak tezliklari bir xil bo‘lmagan kardanli sharnirlar (49-rasm), 
    >
    burchak tezliklari bir xil kardanli sharnirlar (50-rasm). 
    Burchak tezliklari bir xil bo‘lmagan kardanli sharnirlar o‘z navbatida 
    kayishqoq (elastik) va bikr (krestovinali) bo‘lishi mumkin. 
    Kardanli uzatma kardanli sharnirlaridan, vallardan va vallarning oraliq 
    tayanchlaridan tashkil topgan. Kardan sharniri deb, sharnirli bo‘g‘inga aytilib, 
    uning yordamida aylanma harakatni (burovchi momentni) bir valdan ikkinchi 
    valga o‘zgaruvchan burchak ostida uzatadi. Ko‘pchilik hollarda bikr kardanlar 
    ishlatiladi. Bikr kardanli sharnirlar mahkamlangan va vilkalardan ularni 
    biriktiruvchi krestovina- lardan va ninasimon podshipniklardan tashkil topgan. 
    Vilkalar bir-biriga nisbatan perpendikular bo‘lgan tekisliqsa qo‘zg‘alishi mumkin. 

    Download 19,16 Mb.
    1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   216




    Download 19,16 Mb.
    Pdf ko'rish