- bilimlar;
- ko'nikm alar;
- ko‘rsatmalar.
0 ‘qitish masalalaridan kelib chiqqan holda uning m etodi tanla-
nadi. Agar ta ’lim jarayonida tavsiflash, yodga tushirish, sanab o'tish.
kategoriyalar b o ‘yicha taqsimlash, ta ’riflar
keltirish, baholash va
tushuntirish kabi didaktik maqsadlar amalga oshirilishi lozim bo ‘lsa,
albatta, m a’ruza shaklidagi o ‘quv m ashg‘ulotlari tashkil etilishi
maqsadga muvofiqdir. Hayot bilan,
kundalik turm ush bilan, muhim
voqealar bilan aloqadorlikda bayon etilgan m a'ruza m ateriali oson
o ‘zlashtiriladi. Suzishni yoki avtom obil boshqarishni m a ’ruza
mashg'uloti yordamida o ‘rgatib b o ‘lmasligi ravshan. Shu boisdan,
uquv va ko‘nikma ham da malaka egallanishi birinchi o ‘rinda turadi-
gan faoliyatda m a’ruzaning tutgan o £m i juda kichikdir.
Nazariy bilim-
lar va dunyoqarash ahamiyatiga ega b o ‘lgan m a’lum otlar m a’ruza
yordamida berilishi maqsadga muvofiqdir.
M a’ruza davomida o ‘qituvchining xatti-harakatlari, im o-isho-
ralari, nutq kom ponentlari m uhim rol o ‘ynaydi. M a’ruzachi audi-
toriya ЬДап yaxshi aloqa o ‘rnatishi uchun
uning dinam ik siljib turi-
shi tavsiya etiladi. Ovoz ohangining o'zgarishi va o ‘rinli pauzalar
ham yordam chi omillarga aylanadi. Bayon m o‘’tadilligining o ‘z-
garishi, o ‘rinli kalimalarning galma-gallanishi, qiziqarh m a’lum ot-
larning bezak tarzida ishlatilishi katta ahamiyatga ega. M a’ruzaning
to ‘laqonliligi ko‘rgazmaJi vositalardan qay darajada foydalanilishiga
ham bog‘liqdir. Rasmlar, jadvallar,
plakatlar, diagrammalar, mod-
diy obyektlar va AKTning turli elementlaridan o'rinli foydalanish
m a’ruzaning ta ’lim beruvchi, tarbiyalovchi va rivojlantiruvchi quv-
vatini oshiradi.
H ar qanday m a’ruza tarkiban uch qismdan iborat b o ‘ladi:
- kirish;
-
asosiy qism;
- xulosa.
M a’ruza turlari pedagogning mahoratiga bog‘liq ravishda turfa
ko‘rinishlar va mazmunga ega bo‘ladi. M a’ruzaning pedagogik sama-
rasi o ‘qitishning barcha tashkiliy shakllariga qiyoslanganda eng yu
qori bo‘ladi.
