Ijtimoiy ko’rsatkichlar. Bu tur ko’rsatkichlar boshqaruv apparatining mehnat shartlarini, sanitariya
gigiena, ruhiy, fiziologik, estetik tomonlarini va mehnatining ijtimoiy omillarini aniqlaydi.
Boshqaruv samaradorligining asosiy iqtisodiy ko’rsatkichlari quyidagilardir:
yillik iqtisodiy samara (keltirilgan harajatlar tejamkorligi);
boshqaruvni takomillashtirishda birvaqtli harajatlarini qoplash muddati;
boshqaruv apparati mehnet unumdorligining o’sishi.
Yillik iqtisodiy samara quyidagi tenglama orqali aniqlanadi: Эй = Эшй – ЗуХЕn-
Bunda: Эй - yillik iqtisodiy samara, so’m;
Эшй – yillik shartli tejam, so’m;
Зу – birvaqtli harajatlar, so’m;
Еn – solishtirma iqtisodiy samaradorlikning me’yoriy koeffisenti (o’lcham, qoplashning qayta
me’yoriy muddatiga bog’liq).
Boshqaruv samaradorligi ikki xil usulda hisoblanishi mumkin:
Эб = Рк / Зб va Эб = Рб / Зб-
Bunda, Эб – boshqaruv samaradorligi;
Рк – oxirgi natija (samaradorlik korxonadan olinadi).
Рб – faqat boshqaruv apparati faoliyati natijasi;
Зб – boshqaruv harajatlari;
Birvaqtli xarajatlar boshqaruvda quyidagicha aniqlanadi:
Зб = К + Н.
Bunda, K – capital xarajatlar, so’m;
H – capital bo’lmagan xarajatlar.
Ishlab chiqarishni boshqarishni takomillashtirishni loyihalashtirishning barcha bosqishlarida iqtisodiy
samaradorlik asosiy mezon hisoblanadi. Ishlab chiqarish boshqaruvini takomillashtirishning
loyihalashtirish oldi bosqichida, takomillashtirish nimadan iborat bo’ladi boshqaruvning yangi tizimi
yuqori darajada samaradormi degan savollar tug’iladi. Loyihalashtirish bosqichida investitsiya
hajmidan, xarajatlar guruhidan kelib chiqib yuqori iqtisodiy samaradorlikni iniq usullarini hisoblab
chiqiladi. Boshqaruvni takomillashtirishda aniq tadbirlar ishlab chiqilgandan so’ng qo’llanilgandan
keyin haqiqiy erishilgan tejamkorlik o’lchovi aniqlanishi zarur.
