123
12.3. Basqarıw qararların tayarlaw procesi hám
qabıllaw basqıshları
Menedjment ámeliyatında basqarıw qararların islep shıǵıw hám
turmısta qollanıwdıń kóplegen forması hám metodları toplanǵan.
Sorawlardıń quramalılıǵı hám mazmunına qaray, basqarıw qararların
tayarlaw hám qabıllawda, ekonomikalıq analiz,
ekspertlik bahalaw
sıyaqlı usıllardan paydalanıwda basshınıń háreketiniń izbe-izliginiń
sxeması payda boladı, onı biliw anıq qararlardı úyrenip shıǵıwǵa
járdem beredi. Qarar qabıllawdan aldın basshı tómendegilerdi
anıqlap alıwı shárt:
1. Hárekettiń maqseti hám oǵan erisiwdiń jolların;
2. Mashqalanıń áhmiyetli táreplerin;
3. Kerekli materiallıq, pul hám miynet resursların;
4. Orınlawshılardıń wazıypaların;
5. Wazıypanıń orınlanıwın shólkemlestiriw tártibin.
Menedjmentte qararlardı qabıllaw hár bir basshınıń háreketi hám
ol qabıllaǵan qararlarda kórinedi. Basqarıw qararları jámiyettiń
demokratiyası hám óziniń basqarıw principi tiykarında jámiyettiń
qarar qabıllawda qatnasıwın iske asıradı. Óziniń basqarıw usılı
qarar
qabıllawda óndirislik kúshlerdiń birlestiriliwi hám olardıń pikirleriniń
rawajlanıwına alıp keledi.
Kárxananıń xızmeti menen baylanıslı basshılıq qararları tikkeley
basshı tárepinen islep shıǵıladı, bul qararlar kárxananıń kriteriyası
hám nızamshılıqqa qayshı kelmewi tiyis. Jámiyet «keńesi»
qabıllaytuǵın qararlardı islep shıǵıwdıń barlıq basqıshlarında
aktiv
qatnasadı. Hár bir quramalı qararlardı qabıllaw procesi tómendegilerdi
óz ishine aladı:
1. Maqsetti anıqlaw, mashqalanı túsiniw hám
kerekli
informaciyalardı toplaw;
2. Toplanǵan informaciyalardı klassifikaciyalaw, analizlew hám
bahalaw, yaǵnıy informaciyalardı
qayta islew;
3. Qararlardıń hár qıylı variantların islep shıǵıw;
4. Variantlardı
analizlew, dodalaw hám bahalaw;
124
5. Aqırǵı hám optimal varianttı tańlaw;
6. Hár bir qarardı kerekli tártipte hújjetlestiriw;
7. Qararlardı bekitiw;
8. Qararlardıń orınlanıwın támiyinlew;
9. Qabıllanǵan qararlardıń orınlanıwın qadaǵalaw;
10. Qararlardıń orınlanıwı haqqında esabat islew.
