• 7.1-jadval Qurilmaning ish rejimi
  • 7.3. Katalitik riforming i izomerlash
  • -rasm. Katalitik kreking 1-A/1-M qurilmasining texnologik sxemasi




    Download 15,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet153/307
    Sana04.01.2024
    Hajmi15,32 Mb.
    #130098
    1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   307
    Bog'liq
    Neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi 1-qism

    7.1-rasm. Katalitik kreking 1-A/1-M qurilmasining texnologik sxemasi: 
    1-regenerator; 2,4-regeneratsiyalangan katalizatorni transport chizig‗i; 3-kokslangan 
    katalizatorning transport chizig‗i; ,6-lift-reaktor; 7-reaktor-ajratgich; 8,21-issiqlik 
    almashtirgich; 9-quvurli pech; 10-12,16,17,20,22-rektifikatsiya kolonnasi; 14-bug‗lantirish 
    kolonnasi; 15-quyqum tutqich; 18-havoli sovutish apparatlari; 19-gaz-suv-ajratgich. 
    7.1-jadval 
    Qurilmaning ish rejimi: 
    Реактор 
    Harorat, °C
    Bosim, MPa 
    Xom-ashyoni massali uzatish tezligi, soat-1 
    Katalizator sirkulyatsiyasini yaxlitligi 
    450-510 
    0,15-0,20 
    1,2-3,0 
    2-10 
    Regenerator 
    Harorat, °C 
    Bosim, MPa 
    620-630 
    0,2-0,3 
    Kolonnaga (13) sirkulyatsiya oraliqli sug‗orish beriladi, kolonnaning o‗rta 
    qismidan olinadi, nasos (10) yordamida haydaladi, issiqlik almashtirgich orqali 
    yuqorida joylashgan likopchaga qaytariladi.
    7.3. Katalitik riforming i izomerlash 
    Katalitik riforming - benzinning sifatini yaxshilash jarayonlaridan biri 
    hisoblanadi hamda eng qimmat monomerlarni olish mumkin va zamonaviy 
    neftni qayta ishlashda keng tarqalgan. Hozirgi vaqtda asosan katalitik riforming 


    293 
    qurilmasida platinali katalizatorda ishlaydi hamda platforming deyiladi.
    Jarayonning olib borilishi - yuqori oktanli avtomobil benzinlarining 
    bazasini ishlab chiqarish hamda individual aromatik uglevodorodlarni olish 
    hisoblanadi: benzol, toluol, ksilol. Jarayonni olib borish natijasida yoqilg‗ilarni 
    gidrotozalash jarayonlarida keng foydalaniladigan vodorod tarkibli gaz (texnik 
    vodorod), yog‗li va boshqa fraksiyalarni hamda gidrokreking qurilmalarida 
    yoqilg‗ilarni olish.
    Katalitik krekingning xomashyosi uchun to‗g‗ri haydaladigan benzinlarni 
    fraksiyalari hisoblanadi: yuqori oktanli fraksiyani olish uchun keng fraksiya 85-
    180°С, fraksiyani 62-65, 85-115 va 115-150°Сda benzol, toluol va ksilollar 
    olinadi. Ba‘zida to‗g‗ri quviladigan benzin fraksiyasiga past oktanli benzinlarni 
    kokslanishi, termik kreking qo‗shiladi. Xomashyoning tarkibidagi oltingugurt 
    katalizatorni buzadi (dezaktivatsiyalaydi), shuning uchun platformingda 
    xomashyoni gidrotozalash qatnashadi. Katalizatorning dezaktivatsiyasini 
    minimal darajasi xomashyodan foydalanilganda oltingugurtning tarkibi 0,01% 
    (massasiga nisbatan) ni tashkil qiladi.
    Katalitik riformingda neftli fraksiyalarning uglevodorodlari boshqa 
    tarkibga o‗tishiga duchor bo‗ladi, natijada aromatik uglevodorodlar hosil 
    bo‗ladi. Bu-olti a‘zoli naftenli uglevodorodlarni degdratatsiyalanishi, besh a‘zoli 
    alkillashtirilgan naftenlarni degidroizomerlanishi va parafinli uglevodorodlarni 
    degidrotsiklonlanishi; birgalikda parchalanish reaksiyasi bo‗lib o‗tadi va 
    aromatik 
    uglevodorodlarni 
    dealkillanishi 
    hamda 
    ularni 
    zichlanishi 
    katalizatorning yuzasida koksni yotqizig‗ini bo‗lishiga olib keladi. Katalizatorni 
    kokslanishini va reaktorda chegarasiz uglevodorodlarni gidratlanishini oldini 
    olishda yuqori oktanli benzinni olish uchun vodorodning bosimi 3-4 MPa da va 
    individual aromatik uyevorodlarni olishda 2 MPa da bosim ushlab turiladi.
    Asosiy reaksiyalarning hammasi manfiy issiqlik effektida olib (isiqlikni 
    yutilishi) boriladi, bunda jarayonning umumiy issiqlik samarasi uglevorodlarni 
    chuqur aylanishi bilan aniqlanadi. Jarayonni olib borishda harorat (480-520°С) 
    pasayadi, xomashyoni aylanishini davom etmaydi. Shuning uchun xomashyoni 


    294 
    to‗liq aylanishida aylanmagan xomashyo aralashmasini oraliqli qizdirish, 
    mahsulotlarni reaksiyasi va bir nechta ketma-ket reaktorlardan (amalda uchta) 
    foydalaniladi. 
    Yuqori oktanli benzin komponentini chiqishi 80-88% ni (massasiga 
    nisbatan) tashkil qiladi, uning oktan soni 80-85 (motorli metodda) qarshi holatda 
    30-40 xomashyo uchun. 
    Riforming jarayonining asosiy sanoat katalizatori alyumin platinli 
    katalizator hisoblanadi (0,3-0,8% massasiga nisbatan, platinali alyuminiy 
    oksidi); oxirgi yillarda platina bilan reniy asosiga kiritiladi. Faol bimetall platin-
    reniyli katalizatorni qo‗llanilishi reaktorda bosimni 3 - 4 dan 0,70-1,4 MPa 
    gacha kamaytirishni imkoniyatini beradi. Katalizator silindrsimon diametri 2,6 
    mm. va balandligi 4 mm bo‗ladi. 
    Hozirgi vaqtda barqaror katalizator qatlamidagi (noregenerativ usul) 
    platforminglar keng tarqalgan; regeneratsiyalar oralig‗idagi katalizatorlar 
    ishining davom etishi 360 kunga yetadi. So‗nggi yillarda harakatlanadigan 
    katalizatorning to‗xtovsiz regeneratsiyasi plotforming jarayoniga keskin etibor 
    berilmoqda. Bunday jarayonda uchta reaktor bir-birining ustiga joylashtirilgan 
    bo‗ladi, xuddi bir konstruksiya ko‗rinishida bajariladi. Katalizator birinchidan 
    (yuqoridan) reaktordan ikkinchi, keyin uchinchi reaktorga oqadi. Eng so‗nggi 
    reaktordan katalizatordan maxsus regeneratorga va keyin regeneratsiya uchun 
    yangidan birinchi reaktorga kirib keladi. Shunday qilib to‗xtovsiz jarayon 
    amalga oshiriladi. Bunda barqaror katalizatorlar tizimlariga nisbatan 
    katalizatorning yuqori o‗rtacha faollik sathi saqlanadi. 

    Download 15,32 Mb.
    1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   307




    Download 15,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -rasm. Katalitik kreking 1-A/1-M qurilmasining texnologik sxemasi

    Download 15,32 Mb.
    Pdf ko'rish