34
-
tabiiy: vulqonsimon (kul, trassa, tuflar) va cho‘kma (diatomit,
trepel, opokalar) tog‘ jinslari;
-
sun’iy: glinitlar, semyankalar, (kuydirilgan tuproqlar),
kremnezyom –chiqindilari (oq saja) nordon kullar, donador domna shlaklari,
belit shlami (alyuminiy, soda ishlab chiqarish chiqindilari).
Portlandsementga faol mineral qo‘shimchalar qo‘shilganda,
sement
toshining suvga chidamliligi va korroziyaga chidamliligi oshadi. Faol mineral
qo‘shimchali sementlarning turlari:
-
faol mineral qo‘shimchali portlandsement: PS D5 – 5%dan
oshmagan qo‘shimchali, PS D20 – 20%dan oshmagan qo‘shimchali.
Ko‘pgina qurilish qorishmalari va quruq qurilish
qorishmalarni tayyorlash
uchun qo‘llaniladi.
- putssolan portlandsement (PPS) – 20 dan Yuqori va 40% gacha
qo‘shimchali. Er osti va suv ostidagi konstruksiyalar betoni uchun,
beton panellar
va yirik bloklar montaji uchun mo‘ljallangan qorishmalar tayyorlashda ishlatiladi;
- shlakoportlandsement (SHPS) – 20dan Yuqori va 80% gacha shlak
qo‘shimchali. SHPS ulkan beton va temir beton konstruksiyalarini tayyorlash
uchun, hamda qurilish qorishmalarini tayyorlash uchun ishlatiladi.