-rasm. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyaviy qo`llab-




Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/12
Sana04.12.2023
Hajmi0,86 Mb.
#111034
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
\'Ochiq dars materiali

29-rasm. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyaviy qo`llab-
quvvatlash mexanizmi
1

Bizningcha, soliq mexanizmi 4 ta asosiy elementdan - maxsus soliq tartibi; 
soliq imtiyozlari; soliqtsan ma`lum muddatga ozod qilish; soliq hisobini 
yuritishda soddalashtirilgan qoidalar, alohida soliqlar va yig’imlar bo`yicha 
soddalashtirilgan soliq deklaratsiyalari shaklidan iborat. O`zbekiston soliq 
tizimining o`ziga xosligi shundaki, unda maxsus soliq tartiblari (shu jumladan
kichik tadbirkorlik uchun ham) mavjud. Ular kichik tadbirkorlik sub`ektlarini 
soliqqa tortish va soliq to`lashning boshqa tashkilotlar va yakka tartibdagi 
tadbirkorlar uchun amaldagi qoidalaridan farq qiluvchi alohida qoidalardan 
foydalanish imkonini beradi. 
Taxlillarga 
ko`ra, 
tashkyl 
etilayotgan 
aksariyat 
kichik 
biznes 
sub`ektlarida dastlabki sarmoya sifatida o`z mablag’lari (ustav fondi pul 
mablag’lari qismi) kam ishtirok etadi. Bu bir tomondan respublikamiz 
hukumati tomonidan kichyk biznes sub`ektlariga kredit berish mexanizmi 
rivojlantirilishi tufayli ularga kredit resurslarining dastlabki sarmoya sifatida jalb 
etilishi samarasi bo`lsa, boshqa tomondan ayrim tadbirkorlarda tadbirkorlik 
qobiliyati bo`lsa-da, dastlabki jamg’arma yo`kligini bildiradi. 
O`zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A. Karimovning 2011 yil 21 
yanvar’ kuni O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010 yilda 
Respublikani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2011 yil iqtisodiy 
dasturining eng muxim ustuvor vazifalariga bag’ishlangan majlisida 
ta`kidlaganlaridek: "2010 yilda tijorat banklarining jami kapitali 36 foizga ortgan 
va banklarimiz erishgan 23 foiz miqtsoridagi kapitalning etarlilik darajasi 
dunyoda qabul qilingan xalqaro standartlardan 3 barobardan ko`pdir. Faqat 
depozitlar hajmi 1,5 barobardan ziyodoshgan"'. 
SHu jumladan, "Mikrokreditbank" ochiq aktsiyadorlik - tijorat banki 
tomonidan o`tgan mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng qamrovli 
islohotlarning tub mazmunidan kelib chiqib xalq farovonligini oshirish maqsadida 
bir qator ijobiy ishlar amalga oshirilmoqda. 
"Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili" deb nom olgan joriy yilda 
"Mikrokreditbank" ochiq aktsiyadorlik-tijorat bankiqing asosiy vazifalaridan 
hisoblangan imtiyozli mikromoliyaviy xyumatlari ko`lamini yanada kengaytirish 
borasida bir qator vazifalar belgilangan. Jumladan, 
• kichik biznes, xususiy tadbirkorlik sub`ektlariga, fermer va dehqon 
xo`jaliklariga o`zlarining ishlab chiqarish faoliyatini mustahkamlash va


20 
kengaytirishlari uchun mikrokreditlar berish, keng ko`lamdagi bank hamda
konsalting xizmatlari ko`rsatish; 
• sifatli bank xizmatlaridan bahramand bo`lish maqsadida, ayniqsa, qishloq 
joylarda, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub`ektlariga xizmat 
ko`rsatish uchun ko`shimcha imkoniyatlarni ta`minlaydigan filiallar va 
minibanklar tizimi orqali moliyaviy infratuzilmani yanada rivojlantrfish;•
mikrokreditlar berish hamda mikrolizing yo`li bilan mikrofirmalar, oilaviy 
biznes va kasanachilik rivojlanishini rag’batlantirish va qo`llab-kuvvatlash
hisobiga tadbirkorlik sohasi kengayishiga ko`maklashish kabi vazifalar bank 
faoliyatining ustuvor yo`nalishlaridandir. 
SHuni ham aytib o`tish lozimki, bugungi kunda "Mikrokreditbank" ochiq 
aktsiyadorlik-tijorat banki quyidagi mikromoliyaviy xizmatlarni ko`rsatib 
kelmoqtsa: 
• yangi tashkil etilgan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik 
sub`ektlariga boshlang’ich sarmoyani shakllantirish uchun yiliga 3 foizdan 
yuqori bo`lmagan foiz stavkasida, eng kam ish haqining 50-200 barobarigacha 
miqtsorida 18 oygacha bo`lgan muddatga; 
• kichik biznes sub`ektlari faoliyatini kengaytirish va aylanma 
mablag’larini to`ldirishga mikrokreditlarni Markaziy bankning qayta 
moliyalash stavkasining 50 foizidan yuqori bo`lmagan stavka bo`yicha, eng kam 
ish haqining 500 barobarigacha mivdorida 24 oygacha bo`lgan muddatga; 
• kichik biznes sub`ektlari uchun yiliga 5 foizdan yuqori bo`lmagan foiz 
stavkasida, eng kam ish haqining 2000 barobarigacha miqtsorida 3 yilgacha 
bo`lgan mudtsatga imtiyozli mikrolizing bo`yicha xizmatlar. 
SHuni ham ta`kidlash kerakki, bugungi kunda tadbirkorlik sub`ektlariga 
mi!fokredit ajratish jarayonini soddalashtirish, rasmiylashtirish jarayonini 
qisqartirish borasida O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 5 maydagi 
"Mikrokreditbank" aktsiyadorlik tijorat bankini tashkil etish to`g’risida"gi № 
PF-3750 sonli Farmoni qabul qilingan. Bunda qarz oluvchi tomonidan 
mikrokredit olish uchun taqdim etiladigan hujjatlar ro`yxati faqat: 
• mikro!fedit olishga buyurtmanoma; 
• biznes-reja; 
• mikrokredit qaytaryushshi ta`minlanishini tasdiqpovchi hujjatlar bilan 
cheklanadi. 
Xulosa o`rnida shuni aytish mumkinki, 2011 yilda bank-moliya tizimi oldida 
turgan vazifalarning ijrosini ta`minlash, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni 
yanada rivojlantirish, qulay ishchan muhitni yaratish, tashkil etilayotgan 
tadbirkorlik sub`ektlari hisobiga yangi ishchi o`rinlarini yaratishda tijorat 
banklarining, xususan "Mikroqfeditbank" ochiq aktsiyadorlik-tijorat bankining 
imtiyozli mikrosarmoyalari muhim ahamiyat kasb etadi. 2011 yilda Markaziy 
bank qayta moliyalash stavkasining 14 foizdan 12 foizga tushirilganligi ushbu 
vazifalarni amalga oshirishda xukumatimiz tomonidan yaratilayotgan ko`plab 
imkoniyatlardan biridir. 


21 
Kichik biznes va tadbirkorlikni moliyaviy vositalarini shakllantirish bevosita 
tovar va xizmatlar ishlab chiqarish imkoniyatlari va aholini birlamchi tovar va 
xizmatlarga bo`lgan ehtiyojini qondirishdagi muhim omillari sifatida e`tirof 
etiladi. 

Download 0,86 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-rasm. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyaviy qo`llab-

Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish