• NEM IS TEATRI
  • S tursunboyev jahon teatri




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet96/134
    Sana27.09.2024
    Hajmi9,43 Mb.
    #272697
    1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   134
    Bog'liq
    Jahon tetri tarixi

    NAZORAT SAVOLLARI
    1. Pristli ijodida tafakkur dramasi a n ’analarining o ‘ziga xos 
    ifoda usullarida rivojlantirilishi: «Xatarli burilish», «Inspektor keldi* 
    pyesalarida zam onaviy voqelikka m uam m oli yondashuv usulining 
    qo'llanilishi.
    Tom as Eliot dram aturgiyasining G ‘arb madaniyatida yangi vo­
    qelik ekani; Eliotning antik tragediya va poetik dram a a n ’analarini 
    tiklash yo‘lidagi izlanishlari; Eliotning «Ibodatxonada ro ‘y bergan 
    qotillik* asarining she’riy tragediya tarzida yaratilishi va uning 
    um um bashariy ko'lam dorligi.
    2. XX asrning boshlarida «Vest-End* mavzeyida tijorat teatrlari 
    faoliyatining avj olishi va ayni chog'da «01d-Vik» teatri misolida 
    realistik a n ’analarning davom etirilishi. Jon Gilgud yirik Shekspir 
    aktyori sifatida. Gilgud H am let, Rom eo va qirol Lir rollarida. 
    Lorens Olivye yirik fojeiy aktyor sifatida. Uning ijodida Shekspir 
    qahram onlarining yangicha talqinlari — 30-yillar ingliz sahnasining 
    eng nam unali ko'rsatkichlari ekani; Olivye Hamlet, Romeo, Rich­
    ard III rollarida. G ilgud tafakkur aktyori, Olivye qahram onona- 
    rom antik usuldagi aktyor ekani, ularning qaysi rollarida ayniqsa 
    yaqqol nam oyon bo'lgan?
    NEM IS TEATRI
    1917—1945-yiIlar Germaniya tarixidan eng musibatli davrlardan 
    biri sifatida o ‘rin olgan. Germaniya shu davrda Ovro'poda ikki bor ja­
    hon urushini boshladi va o ‘zi shu urushlaming qurboni bo'ldi.
    10—40-yillar XX asr nemis teatri taraqqiyoti tarixida alohida 
    ahamiyatga ega. Bu davrda Gerxard G auptm an o 'z faoliyatini davom 
    ettiradi. U «Doroteya Angerman* (1926), «Hayot shomi» (1932), 
    yunon rivoyati asosida Atridlar haqidagi tetralogiya (1941—1944) kabi 
    asarlarini yaratadi. Yangi shakllangan ekspressionizm badiiy yo'nalishi
    218


    ham teatr rivojiga katta naf keltiradi. Bertolt Brext ijodi bilan nemis 
    dramaturgiyasida chinakam burulish davri boshlanadi.
    10—40-yillar Germaniya adabiyotida ijtimoiy-tanqidiy realistik 
    omonchilik yetakchi janrga aylanib, umumovro'po miqyosida dovrug' 
    taratadi. Lekin tarixiy voqealar va davrning og'riqli kayfiyati aynan 
    dramaturgiyada hoziijavoblik bilan o 'z in’ikosini topdi. XX asrdagi 
    ko'pgina nemis romonchi adiblari pyesalar ham yozishgan. Tomas 
    Mann, masalan, «Fiorentsa» (1936) dramasini yozgan, Genrix Mann 
    esa bir qator pyesalari bilan ko'rindi. Bular orasida ayniqsa fransuz in- 
    qilobi davridan olingan «Legro honim» (1913) dramasi e ’tiborlidir. 
    A.Sveyg, L. Feyxtvanger, L. Frank, I. Bexer, E. M. Remark turli 
    davrlarda dramaturgiyaga murojaat etganlat.
    10—40-yillar nemis dramasi butkul tarixiy jarayon muam m olari 
    tadqiqiga qaratilgan edi. Lekin davr bilan hamnafaslik faqat shu bi- 
    langina izohlanm as edi. Nemis dramaturglari yangi voqelikni yangi 
    shaklda ifodalash yo'l-yo'riqlam i ham topdilar. U lar adabiyotning 
    epos va lirika turlari bilan boyitilgan noan’anaviy qurilmali dram a 
    turini yaratdilar.

    Download 9,43 Mb.
    1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   134




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish