|
Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev Pdf ko'rish
|
bet | 105/163 | Sana | 24.11.2023 | Hajmi | 2,73 Mb. | | #104925 |
Bog'liq 2-y-Eks.-xizmatini-tash.-qilish.-Oquv-qollanma.-R.S.Amriddinova-N.E.Ibadullayev-va-bosh.-S-2015Jome’ masjidi. Dalon bo‘ylab yuqoriga ko‘tarilar ekanmiz, bu yerda XVIII
asr oxirida g‘arbiy devor burchagida peshayvonli Jome’ masjidini ko‘rishimiz
mumkin. Masjidning darvozalari, panjaralari, devorlarining ichki tomonidagi
naqshlar orasiga Qur’on oyatlari bitilgan. Peshayvon shipi murakkab girixlar bilan
bezatilgan. Masjidning sharq tomonida oshxona, orqa tarafida zarbxona joylashgan
bo‘lib, zarbxonaning shimoliy-sharqida zargarxona, janubida devonbegining
mahkamasi va amirlik kushbegisiga qarashli binolar joylashgan. Arkdagi
179
binolarning aksariyati bir-biriga yaqin qilib loyihalashtirilgan. Jome’ masjididan
boshlangan tor yo‘lak qushbegi hovlisi orqali Chorsuga tutashgan. Chorsuning
chap tomonida tosh yotqizilgan katta hovlida ko‘rinishxona o‘rnashgan. Bu yerda
amir tashrif buyurgan elchilarni qabul qilgan va amirlarning taxtga o‘tirish
marosimlari o‘tkazilgan. 1605-yilda hovliga kirayverishda peshtoq bunyod etilgan.
Hovlining uch tomoni ayvon bilan o‘ralib, oldingi peshayvondagi ikki qator
naqshli ustunlarning tanasi muqarnaslar bilan bezatilgan. Nurota marmaridan
yasalgan taxt shu ayvondagi taxtiravonda turgan. XVIII asrda hovlining janubiy
tomonida «Raximxon» mehmonxonasi va qorixona qurilgan. Ularning tagida esa
amir xazina xonasi bo‘lgan.
Arkning Chorsu qismi. Arkning g‘arb tomonidagi hovlilarda mirzalar va
boshqa xizmatchilar uchun ikki qavatli binolar qurilgan. Yo’lakning o’rta qismida
salomxona, mehmonxona hamda otxona joylashgan. Janubiy tomonda hammom,
hammomning sharq tomonida kichkina masjid joylashgan. Arkning sharqiy devori
bo‘ylab soqchilar kazarmasi, janubiy - sharqiy burchagida dorixona joylashgan.
Afsuski bizgacha arkning 3/1 qismigina saqlanib qolgan. Ark ichidagi oqova
suvlar maxsus katta sopol quvurlar orqali tashqariga chiqarilgan. Arkning g‘arbiy
devoridan boshqa hamma devorlari burchaklaridagi minoralar buzilib ketgan.
Buxoro shahrining 2500 yilligi munosabati bilan ark ichkarisidagi taxt
joylashgan hovli ta’mirlanib, asl holatiga keltirildi. Ark devorlari yangilandi va bu
jarayon davom etmoqda.
(Ekskursantlarga tomosha qilish va rasmga tushishlari uchun 2 daqiqa vaqt
beriladi. Savollarga javob beriladi).
180
10.7-rasm.Arkning old ko’rinishi.
181
10.8-rasm.Arkni ko’rsatish tartibi.
1
2
3
4
|
| |