Bosh oshpaz xodimlar ishini bir maromdaliligini va bir-birini almashtirib
turishlarini ham nazorat qiladi(kasallik paytida, uskunalar buzilganda, mijozlar
ko‘payganda va b.). Bosh oshpaz kerakli mahsulotlarni harid qilish, sifatini tekshirish
va ushbu narxga sifatning to‘g‘ri kelishi uchun mas’uldir.
Bosh oshpaz odatda o‘z o‘rinbosariga ega (Sous Chef). Bosh oshpaz yo‘qligida
barcha ishlarni o‘rinbosar boshqaradi. Birinchi taom, ikkinchi taom, salatlar va
103
boshqa yo‘nalishlar uchun keyingi oshpazlar daraji(Chef de Partie) javob beradi.
Katta restoranlarda har bir yo‘nalish bo‘yicha alohida oshpazlar mavjud(dengiz
in’omlari bo‘yicha mutaxassis, konditer va b.)
Taomlarni tayyorlashda oshpazlarga bir necha yordamchilar yordam
beradi(Commis Chef). Oshxona iyerarxiyasining quyi pog‘onasida idish- tovoq
yuvuvchilar, farroshlar joylashgan. Masalan, «Balchug» mehmonxonasi restoranida
72 kishi ishlaydi.
Glavniy styuard (Chief Steward) otvechayet za sanitarnoye sostoyaniye kuxni,
kontroliruyet mite posudi i uborku pomesheniya, podachu posudi v banketnie zali,
zakupayet i xranit posudu, organizuyet nabor vspomogatelnogo personala dlya
banketov.
Glavniy styuard (Chief Steward)- oshxonaning sanitar holati, idishlarning
tozaligi, banket zalida idishlarning tarqatilishi, idishlarni sotib olish va saqlash,
banketlarda qo‘shimcha xodimlarni yollash bilan shug‘ullanadi.
5. «Room service» —nomerda xizmat ko‘rsatish
Birinchi darajali mehmonxona nomerda xizmat ko‘rsatuvchi Room Service
xizmatiga ega bo‘lishi kerak(hatto foyda keltirmasa ham). Agar ushbu xizmat to‘g‘ri
tashkil etilsa, mehmonxona daromadining 15% ni tashkil etishi mumkin. Room
Service da menyu odatda cheklangan bo‘ladi(ba’zida restoran menyusidan alohida
tayyorlanadi), lekin yuqori klassli otellarda ushbu xizmat orqali restoran taomlariga
ham buyurtma berish mumkin. Ushbu xizmatda eng asosiysi – yetkazib berish tezligi,
shuning uchun maxsus servis lifti bo‘lishi talab etiladi. Taom telejkalarda, taomning
zaruriy haroratini ta’minlovchi maxsus konteynerlarda olib kelinadi. Xizmatning
asosiy ishi nonushtaga to‘g‘ri keladi ( 70%gacha). Ertalabki buyurtmaning ¾ qismi
bu oddiy «kontinental» nonushtadir.
Room Service xizmatiga telefon orqali yoki mehmon kechqurun o‘z nomeri
eshigining tashqi qo‘lida osib qo‘ygan kartochka orqali buyurtma berishi
mumkin(menyu
va
buyurtma
vaqtini
kartochkada
ko‘rsatadi).
Kichik
mehmonxonalarda
ushbu
xizmatlarning
ish
vaqti
chegeralangan.
Katta
mehmonxonalarda uzluksiz ishlaydi. Room Service da narxlar restorandan ko‘ra
qimmatroq bo‘ladi.
«Nomerlarda xizmat ko‘rsatish» termini avval nomer xonalariga xizmat
ko‘rsatish ma’nosida qo‘llanilar edi. Ushbu bo‘limda u tor ma’noda qo‘llaniladi
ya’ni- nomerda ovqat va ichimliklar olib kelish.
Mehmonxona oziq-ovqat kompleksining bu xizmati sifatini oshirish uchun
quyidagi ikki yo‘nalishda ish olib borish zarur:
birinchidan, buyurtmani o‘z vaqtida bajarilishini ta’minlash, ayniqsa
nonushtalarni, chunki ushbu xizmat mehmonlar orasida eng mashhuri;
iloji boricha xizmat narxlarini arzonlashtirishga erishish;
Ushbu xizmat faoliyatini rejalashtirish uchun menejer quyidagi harakatlarni
amalga oshirishi mumkin.
104
Zaruriy uskunular masalan, servis aravachasi, la’lilar,kerakli haroratni saqlab
turuvchi maxsus qopqoqli tarelkalar va boshqa narsalarni buyurtma berish.
Rejalashtirilgan ish hajmiga qarab menejer kerakli xodimlar sonini belgilaydi va
ularning ish grafigini tuzadi (ishsiz ham qolmasin, ishdan charchasmasin).
Menyu tuzilayotganda ayniqsa ehtiyotkor bo‘lish zarur, tayyorlangan taom ham
ishtahali va ham sifatini yo‘qotmasligi muhimdir. Nomerda xizmat ko‘rsatish
menyusi o‘rta hol mijozlar ta’biga mo‘ljallangan. Hatto besh yulduzli otellarda ham
oddiy gamburgerni menyudan olib tashlash kerak emas, chunki uni bolalar yaxshi
ko‘radi. Ko‘pincha ortiqcha tashvish orttirmaslik uchun(taomni tayyorlash
jarayonida) «Room Service» menyusini restoran menyusidan kelib chiqib tuzadilar.
Alohida taomlarga narx belgilashda haqqoniy yondashish muhim, chunki hatto
oqilona narx ham mehmonlar uchun juda ham qimmat tuyulishi mumkin va ular
sizning xizmatingizdan voz kechadilar.
Axborotni aniq va tezkor uzatish- nomerlarga sifatli xizmat ko‘rsatish garovidir.
Aloqa kanalining bir tarafida – buyurtma olish, ikkinchi tarafida minnatdor mijoz
turadi. Bu voqealar o‘rtasida – mijozlar, buyurtma oluvchilar, oshpazlar va
ofitsiantlar o‘rtasida axborot almashish jarayoni turadi.
Har bir qavatlarda joylashgan bufet-barlar yordamida mehmonxona nomerlarida
xizmatni tashkil etish mumkin. Bufet-bar inshooti restoran oshxonasi tarqatish joyi
bilan xizmatchi lift, zina va telefonlar bilan bog‘langan bo‘lishi kerak. Buyurtma
berish uchun ofitsiantni nomerda chaqirish maxsus signallar orqali ham amalga
oshirilishi mumkin. Qavatlarda yordamchi bufetlarni tashkil etish iloji bo‘lmaganda
bevosita restoranning o‘zidan nomerda ovqatlanishni tashkil etish mumkin. Buning
uchun nomerda beriladigan idish-tovoqlar, priborlar rangini, shaklini restoran
idishlaridan ajratish kerak.
Nomerlarda xizmat ko‘rsatishni ikkita ofitsiantga topshirish maqsadga
muvofiqdir.biri buyurtmani tayyorlaydi, ularning vaqtida bajarilishini ta’minlaydi,
idishlarni, priborlarni, skatertlarni, ziravorlarni, nonni tanlaydi, ularni aravacha yoki
la’liga joylashtiradi, ichimlik va gazaklarni tayyorlaydi, ularni nomerga olib boradi,
yangi buyurtmani qabul qiladi.
Ikkinchi ofitsiant asosan mahsulotlarni restorandan yordamchi bufetga olib
boradi, bo‘sh vaqtida esa birinchi ofitsiantga yordam beradi.
Bir vaqtning o‘zida bir nechta nomerlarga xizmat ko‘rsatishda ofitsiant bitta
aravachada buyurtmalarni olib keladi, nomerlarga navbat bilan kirib, nima
buyurilgan bo‘lsa nomerdagi maxsus stolga qo‘yadi. Keyin stolga skatert yoyib, yoki
har bir odam uchun ittadan salfetka qo‘yib, servirovka qoidalariga rioya qilgan holda
servirovka predmetlarini, buyurtmani, gazak, taom va ichimliklarni joylashtiradi.
Bo‘shagan idishlarni bir qancha vaqt o‘tganidan so‘ng olib ketadi. Idishlarni olib
ketishdan oldin mehmonlardan so‘rash kerak bo‘ladi. Har bir nomerda ovqatlanish
bo‘limining telefon raqami bo‘lishi zarur.Mehmon telefon orqali buyurtma
beradi(nonushta, tushlik, kechki ovqat, ichimlik). Dispetcher mehmon xonasi raqami,
odamlar soni, taom, buyurtma porsiyasi, buyurtmani qabul qilgan vaqt, buyurtmani
taqdim etish vaqtini yozib oladi va ijro uchun yuboradi.
|
