116
mehmonxonada xizmat ko‘rsatish mijoz o‘zi tanlagan mehmonxona segmentida
muayyan naf ko‘rishini ta’minlasin. Bunda mehmonxona
xodimlarini boshqaruv
axboroti bilan ta’minlovchi tizimlar tashkil etilishi lozim. Mazkur tizimlar
xodimlarni yollash va ularni o‘qitib-o‘rgatish, xizmatlarni harid qilish taomillari,
boshqaruv axboroti tizimi, nomerlarni bronlashtirish tizimi, mehmonxona
uskunalariga texnik xizmat ko‘rsatish tizimi,
sifatni nazorat qilish, ta’minot
tizimlarini o‘z ichiga oladi. Sifatli xizmat ko‘rsatish ta’minlanuvchi
mehmonxonalarda operatsion jarayonlar yaxshi yo‘lga qo‘yilgan bo‘ladi.
6. Erkinlik omillari. To‘rt va besh yulduzli mehmonxonalarda ko‘proq mijozga
yo‘naltirilgan xizmatlar ko‘rsatiladi. Xodimlar mijozga uning talab va ehtiyojlariga
muvofiq tarzda xizmat ko‘rsatishlari uchun o‘z harakatlarida muayyan darajada
erkinlikka ega bo‘lishlari kerak. Ularni qat’iy yo‘riqnomalar va qoidalarga bog‘lab
qo‘yish yaramaydi. Bo‘limlarning rahbarlari xodimlar mijozga lozim darajada xizmat
ko‘rsatishiga xalaqit beradigan har xil qoidalar va yo‘riqnomalar tarzidagi to‘siqlarni
o‘rnatish o‘rniga, xodimlarga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatishlari va ularning ishini qo‘llab-
quvvatlashlari kerak.
7. Tegishli texnologiyadan foydalanish. Texnologiyadan marketing muhitining
o‘zgarishini nazorat qilish, operatsion tizimlarga yordam berish,
mijozlarning
ma’lumotlar bazalarini rivojlantirish va ular bilan aloqa qilish usullarini
takomillashtirish uchun foydalanilishi lozim. Misol uchun, «mehmon tarixi»
kompyuter kichik tizimi mijozga sifatli xizmat ko‘rsatishga monelik qilishi mumkin
bo‘lgan muammolarni aniqlash uchun o‘ziga xos ogohlantirish tizimi bo‘lib xizmat
qiladi. Boshqa bir tizim - PMS (binoni boshqarish tizimi) esa nomerlarga texnik
xizmat ko‘rsatish va ularni profilaktik ta’mirlash sikllari haqida axborot beradi.
8. Kadrlarni oqilona boshqarish. Rahbariyat faoliyati – mehmonxona jamoasi
bilan aloqa qilishning birdan-bir yo‘li. Har qanday rahbar o‘zining
muayyan
vaziyatga munosabatini qo‘l ostidagi xodimlari kuzatib turishlari va uning xulq-
atvorini o‘rganishlarini yaxshi tushunishi kerak. Agar mehmonxona direktori yerga
tushib ketgan qog‘ozni ko‘tarib olsa, xizmatchilar ham shunday qiladi. Xodimlar
bahamjihat ishlashining muhimligini qayd etuvchi menejer ishlab chiqarish
intizomini mustahkamlashi va jamoaning ishonchiga umid qilishi mumkin.
9. Standartlar o‘rnatish, ishning bajarilishiga baho berish va stimullar tizimini
joriy etish.
Xizmat ko‘rsatish standartlari
va maqsadlarini belgilash, so‘ngra bunga
boshqaruvchilar va xizmatchilarni o‘rgatish xizmat ko‘rsatish sifatini yaxshilashning
eng muhim usulidir. Mazkur standartlar uzluksiz oshirib borilishi, ularga rioya
qiluvchi xizmatchilar esa rag‘batlantirilishi lozim. Sifatni boshqarish dasturi
mijozlarga xizmat ko‘rsatish standartlarini va xodimning mehnati bu standartlarga
qay darajada muvofiqligini baholash metodlarini ishlab chiqishni o‘z
ichiga olishi
kerak. Xodimlar bilan munosabatlarni shunday yo‘lga qo‘yish kerakki, ma’muriyat
ularning ishiga baho berib tursin.
10. Mehnat natijalariga qarab xizmatchilar bilan teskari aloqa. Mehmonxona
ishining natijalari haqida xizmatchilarga ma’lumot berib turilishi lozim.
Mehmonxona xodimlari mijozlar nimani yoqtirishi va nimani xush ko‘rmasligini
117
bilishlari kerak. Ular shuningdek qaysi ish sohalari yaxshilanayotgani va qaysilarida
o‘zgarish bo‘lmayotgani haqida ham tasavvurga ega bo‘lishlari lozim.
Mehmonxonalarda sifatni yaxshilash dasturlarini o‘rganish natijalar hamma
yerda ham bir xil emasligini ko‘rsatdi.
Bir qancha mehmonxonalarda sifatni oshirish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar
ijobiy natija bergan, mazkur mehmonxona korxonalarining rentabelligi oshgan.
Ammo, ayrim mehmonxonalarda sifat dasturlari ish bermagan. Buning asosiy
sabablari quyidagilar bilan bog‘liq:
sifat muammosiga qiziqishning yo‘qolganligi, boshqaruvning oliy va o‘rta
bo‘g‘ini xodimlarida mas’uliyat hissining yetishmasligi;
sifat uchun javobgar shaxsning yo‘qligi;
mehmonxona egasining almashishi.
