• Nomerlar fondining sig‘imi.
  • Mehmonxonalarni tavsiflovchi belgilar




    Download 1,18 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet9/81
    Sana20.02.2024
    Hajmi1,18 Mb.
    #159204
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   81
    2. Mehmonxonalarni tavsiflovchi belgilar 
    Ma’lum joy hududida joylashishiga qarab mehmonxonalar: 
    - shaharda (shahar markazida, shahar chekkasida) joylashgan mehmonxonalarga; 

    qishloqda (shu jumladan baland tog‘ hududidagi qishloqda) joylashgan 
    mehmonxonalarga bo‘linadi.
    Nomerlar fondining sig‘imi. Mehmonxona sig‘imi doimiy uxlash joylarining 
    miqdori bilan belgilanadi. Mehmonxonalar sig‘imiga qarab turli mamlakatlarda har 
    xil tasniflanadi. Masalan, Shveysariya va Avstriyada 100 tadan kam joyga ega 
    mehmonxonalar kichik mehmonxona, 100-200 ta joyga ega mehmonxonalar o‘rtacha 
    mehmonxona, 200 tadan ortiq joyga ega mehmonxonalar yirik mehmonxona
    Chexiyada 120 tadan kam joyga ega mehmonxonalar kichik mehmonxona, 500 
    tagacha joyga ega mehmonxonalar o‘rtacha mehmonxona, 500 tadan ortiq joyga ega 
    mehmonxonalar katta mehmonxona; AQShda 100 tadan kam nomerga ega 
    mehmonxonalar kichik mehmonxona, 500 tagacha nomerga ega mehmonxonalar 
    o‘rtacha mehmonxona, 500 tadan ortiq nomerga ega mehmonxonalar yirik 
    mehmonxona hisoblanadi
    1
    .
    Bizning 
    mamlakatimizda 
    mehmonxonalar 
    sig‘imiga 
    qarab 
    rasman 
    tasniflanmaydi, shu bois ularni quyidagi guruhlash taklif etiladi: 150 tagacha joyga 
    (100 tagacha nomerga) ega mehmonxonalar kichik mehmonxona, 150-400 ta joyga 
    (300 tagacha nomerga) ega mehmonxonalar o‘rtacha mehmonxona, 400 tadan ortiq 
    joyga (300 tadan ortiq nomerga) ega mehmonxonalar katta mehmonxona hisoblanadi.
    Jahon 
    mehmonxona 
    nomerlari 
    fondi 
    asosan 
    kichik 
    va 
    o‘rtacha 
    mehmonxonalarda joylashgan.
    So‘nggi vaqtda turizmning jiddiy o‘sishi munosabati bilan hamda iqtisodiy 
    shart-sharoitlarga ko‘ra ayrim yangimehmonxonalar sig‘imining kattalashishi qayd 
    etilmoqda.
    Katta sig‘imli mehmonxonalarning qurilishi eng avvalo iqtisodiy manfaatlar 
    bilan belgilanadi. Agar mehmonxona sig‘imi katta bhlsa, nisbatan kuchli va 
    zamonaviy texnologik va muhandislik uskunalarini qo‘llash maqsadga muvofiq 
    bo‘ladi, ishchi maydonning umumiy maydonga nisbati ortadi, yordamchi maydon, 
    shuningdek koridorlar, xollar, yo‘laklar maydoni bevosita mehmonlar ixtiyoriga 
    beriladigan maydonga nisbatan qisqaradi, bu esa umumiy qurilish harajatlarining 
    qisqarishiga 
    olib 
    keladi. 
    Masalan, 
    mehmonxonalarni 
    loyihalash 
    bilan
    shug‘ullanuvchi memorlarning hisob-kitoblariga qaraganda, shinamligi bir xil 
    bo‘lgan mehmonxonalarda ularning sig‘imi 3,3 barvar (132 joydan 440 joyga) 
    ko‘paytirilsa, har bir mehmonxona joyi uchun qurilish harajatlari taxminan 27% ga 
    kamayadi, nomerlar miqdori 100 tadan 400 taga (ya’ni 4 baravar) ko‘paytirilsa, bu 
    oshxona maydonini faqat 2 baravar, yordamchi xonalar maydonini esa atigi 50% ga 
    kattalashtirishni taqozo etadi. Katta mehmonxonalarda xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar 
    mehnatidan nisbatan oqilona foydalaniladi; mehmonxona ma’murlari, shu jumladan 
    katta haq to‘lanadigan ma’murlar soni ham qisqaradi; korxona harajatlarini 
    
    1. Филлиповский Е.Е., Шмарова Л.В. Экономика и организация гостиничного хозяйства. М.: ФиС, 2005



    20 
    kamaytirgan holda, mijozlarga ko‘rsatiladigan xizmatlar sonini oshirish mumkin 
    bo‘ladi.
    Ayni vaqtda, mehmonxonalar qurish va ulardan foydalanish sohasidagi milliy va 
    xorijiy mutaxassislar mehmonxonalar sig‘imini oqilona chegaragacha oshirish kerak, 
    aks holda ularni boshqarish juda qiyinlashishi mumkinligini qayd etmoqdalar. Asosan 
    2000 ta joy mana shunday chegara deb hisoblanadi. Katta sig‘imli mehmonxona 
    qurish talab etilgan hollarda odatda mehmonxona komplekslari qurishga o‘tiladi.
    Asosiy (nomerlar fondida ko‘rsatiladigan) pullik xizmatlarga belgilangan narx-
    navo darajasiga qarab, mehmonxonalar
    2

    - byudjet mehmonxonalariga (25-35 AQSH dollari); 
    - iqtisodiy mehmonxonalarga (35-55 AQSH dollari; 

    o‘rtacha mehmonxonalarga (55-95 AQSH dollari); 
    - birinchi toifali mehmonxonalarga (95-195 AQSH dollari); 
    - apart-otellarga (65-125 AQSH dollari); 
    - lyuks-otellarga (125-525 AQSH dollari) bo‘linadi. 
    Mijozlarning yashash muddatiga qarab: 

    uzoq muddat yashashga mo‘ljallangan; 

    qisqa vaqt yashashga mo‘ljallangan mehmonxonalar farqlanadi. 
    Yil davomida faoliyat ko‘rsatish muddatiga qarab:
    - yillik (butun yil mobaynida ishlaydigan) mehmonxonalar
    - mavsumiy (yozda, qishda ishlaydigan) mehmonxonalar farqlanadi.
    Mehmonxonalarda yashovchilarni ovqatlantirish usuliga qarab: 

    to‘liq pansion bilan ta’minlovchi mehmonxonalar; 
    - faqat nonushta beradigan mehmonxonalar; 
    - ovqatlanishni taklif qilmaydigan (qoida tariqasida, o‘z gastronomik ishlab 
    chiqarishi, 
    ya’ni restorani yoki boshqa korxonasi yo‘qligi tufayli) 
    mehmonxonalar farqlanadi.

    Download 1,18 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   81




    Download 1,18 Mb.
    Pdf ko'rish