57
22-rasm. Termojuft: 23-rasm. Pezoelektrik
1,2-turli jinsli о‘tkazgichlar. datchik.
Pezoelektrik datchiklar pezoeffektga ega bо‘lgan materiallardan (masalan,
kvars, fosfat ammoniydan) tayyorlangan plastinalar yig‘indisidan tashkil topadi.
Dielektrikning
yuza
qismini
mexanik
deformatsiyalanishidan
(masalan,
plastinalarga F kuch qо‘yilganda) ularning sirtida elektr zaryadlari paydo bо‘ladi
(23-rasm). Bunda zaryadlar yig‘indisi
kuch miqdorini, uning belgisi esa kuch
yо‘nalishini bildiradi. Pezoelektrik datchik qoplamalari
orasidagi kuchlanish
quyidagi ifoda bо‘yicha aniqlanadi:
U
chiq
= (
aF)/C,
bu yerda C - datchik va ulovchi simlar sig‘imlarining yig‘indisi;
a-mutanosiblik
koeffitsiyenti.
Pezoelektrik datchiklar inertsionlik xususiyatiga ega emas. Ular asosan kuch,
bosim va vibratsiyani о‘lchashda qо‘llaniladi.
