|
Yer osti teodolit tasviri va tayanch tarmoqlarini tuzishdagi uzunlik
|
| bet | 12/16 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 1,27 Mb. | | #250724 |
Bog'liq Yuldashev Ruslan hisoboti5.2 Yer osti teodolit tasviri va tayanch tarmoqlarini tuzishdagi uzunlik
o’lchashlar aniqligi
Qazilma boylik konlarini yer osti usulida qazishda marksheyderlik syomkalari yer yuzasida bajariladigan syomkalari kompleksidan va bog‘lovchi syomkalaridan iborat bo‘lib, ular konlarda punktlarning koordinatalarini yagona sistemada aniqlashga imkon beradi.
Yer osti marksheyderlik syomkalarida gorizontal teodolit syomkaning o‘rni katta bo‘lib kon lahimlarida maxsus o‘rnatilgan belgilarni koordinatalarini aniqlash uchun burchakli va chiziqli o‘lchash ishlari olib boriladi.
Yer osti kon lahimlari cho‘ziq bo‘lganliklari sababli poligonometrik usuldan ko‘proq foydalaniladi.
Yer osti kon lahimlarida teodolit yo‘llari o‘tkazishda teodolit bilan quyidagilar o‘lchanadi: yo‘lning ikki tomon oraliq gorizontal burchagi, qiyalik burchagi, tomonlar uzunliklari o‘lchanadi. Shu bilan birga yer osti burchak o‘lchash yo‘llari ularning tadbiq qilinishi bo‘ycha poligonometrik yoki teodolit yo‘llari deyiladi.
Har bir poligon (yo‘l) avval bajarilgan syomka punktlariga bog‘lanadi. Poligon shakli va uning syomka punktlariga bog‘lash uslubi bo‘yicha quyidagicha ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin:
1. Osma ozod bo‘lgan yo‘l – koordinatalari berilgan bitta punktga va direksion burchagi ma’lum tamonga tayangan bo‘ladi (13.2-rasm).
13.2-rasm.Osma ozod bo‘lgan yo‘l
2. Ikkilamchi osma yo‘l - yo‘lni o‘tish yo‘qoriga o‘xshash bo‘lib faqat ba’zi tamonlar to‘g‘ri va tesksari yo‘nalishda o‘tgan bo‘ladi 13.3-rasm).
13.3-rasm. Ikkilamchi osma yo‘l
chizmada: □ – berilgan punkt, ═ - direksion burchagi ma’lum bo‘lgan tamon
3. Girotomon seksiyalarga bo‘lingan osma yo‘l – yo‘lning seksiyalarga bo‘linishi tamonlarning uzunligiga va talab qilingan aniqligiga bog‘liq bo‘ladi (13.4rasm).
13.4- rasm.Girotomon seksiyalarga bo‘lingan osma yo‘l
chizmada: □ – berilgan punkt, ═ - direksion burchagi ma’lum bo‘lgan tamon, == - girotomon
4. Ozod bo‘lmagan osma yo‘l – yo‘l boshida va oxirida bo‘lgan ikkita boshlang‘ich punkt va tamonlarga tayangan bo‘ladi (13.5-rasm).
|
| |
