121
Hukumatning fuqarolar va buyurtmachilar uchun ochiq-oydin ish
olib borishini takomillashtirish
Hukumat, fuqarolar va xо‘jalik subyektlari о‘rtasida informatsion
axborot almashinuvi ta’minlanishi
Ma’muriy xarajatlarning kamaytirilishi. Elektron hukumat hukumat
vazifalarini о‘zgartirib, uning jamiyatdagi boshqaruv rolini kuchaytiradi.
Elektron hukumat klassik modelida quyidagi tо‘rtta yо‘nalish
bо‘yicha axborot ayirboshlash sohalari ajratiladi:
G2C - government to citizens, davlat organlari bilan fuqarolar
о‘rtasida
axborot ayirboshlash;
G2B - government to business, davlat organcb lari bilan tijorat
sohasi faoliyat kо‘rsatayotgan xususiy kompaniyalar, ishbilarmonlar
о‘rtasida axborot ayirboshlash;
G2G - government to government, davlat organlari bilan davlat
organlari о‘rtasida axborot ayirboshlash;
G2E – government to employee, davlat organlari bilan uning
xodim-lari о‘rtasida axborot ayirboshlash. Shuningdek elektron hukumat
modeliga quyidagi:
Fuqarolarning davlat axborot resurslariga erkin murojaat
qilishlarini ta’minlovchi;
Davlat organlarida ish yuritishning qog‘ozsiz
texnologiyalarini
joriy etuvchi;
Barcha davlat organlarining yil davomidagi faoliyati kо‘rsatkichla-
rini fuqaro va parlament tomonidan kuzatish va boshqarishni ta’minlovchi;
Davlat organlari bilan tijorat kompaniyalari о‘rtasida oldi-sotdi
transaksiyalarini amalga oshiruvchi va shu kabi qator foydali amaliy ele-
mentlar hamkiradi. О‘zbekiston elektron hukumat yaratish konsepsiyasiga
muvofiq elektron hukumatning asosiy maqsadi zamonaviy axborot-
kommu-nikatsiya texnologiyalardan keng kо‘lamda foydalangan holda
davlat organ-lari faoliyati samaradorligini oshirish va boshqarishni
takomillashtirishdir. Shulardan kelib chiqqan
holda elektron hukumatda
quyidagi vazifalar baja-rilishi kerak: hukumat tasarrufidagi elektron
hujjatlarning ayirboshlanishini (
G2G – davlat organlari bilan davlat
organlari о‘rtasida axborot ayirbosh-lash modeli bо‘yicha) amalga
122
oshirishni ta’minlovchi Davlat korporativ tarmog‘i – Intranetni
shakllantirish; Internet tarmog‘idan foydalangan holda Davlat axborot
xizmati kо‘lami va assortimentini kengaytirish (
G2C, G2B modellari
bо‘yicha) va axborotlarga murojaat qilishni ta’minlash;
Davlat organlari
bilan fuqarolar, boshqa subyektlar о‘rtasida muloqot tashkil etishning
elektron tizimlarini yaratish va joriy etish (
e-demokratiya modeli); texnik
va axborot xavfsizligini ta’minlash. О‘zbekiston elektron hukumati modeli
jahon tajribalariga asoslangan holda ikki bir-biri bilan bog‘langan, lekin
funksional jihatdan mustaqil bо‘lgan bloklardan iborat: hukumatning
Intranet tarmog‘i
va tashqi infrastruktura, ya’ni barcha uchun ochiq
bо‘lgan Internet tarmog‘i.
Hukumat Intranet tarmog‘i davlat idoralari о‘rtasida korporativ
masa-lalarni
yechishga
qaratilgan
axborot
tizimining
ichki
infrastrukturasini qam-rab oladi. Korporativ masalalar idoralar ichida va
idoralararo munosabat-larni va turli pog‘onadagi davlat organlari
xodimlari о‘rtasidagi jamoa ishlarini bajarishdagi munosabatlarini о‘z
ichiga oladi. Hukumat Intranet tarmog‘ining asosiy komponentlaridan biri
ichki axborot tizimlari ishini qо‘llab-quvvatlovchi va ularning о‘zaro
hamkorlikda ishlashini ta’minlov-chi himoyalangan yagona transport
muhitidir. Elektron hukumatni shakllan-tirishga oid О‘zbekitston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2007 yil 23 avgustda 181-
sonli "Davlat va xо‘jalik
boshqaruvi, Mahalliy davlat hokimiyati
organlarining axborot-kommunikatsiya texnologiyalari-dan foydalangan
holda yuridik va jismoniy shaxslar bilan о‘zaro hamkorligini yanada
takomillashtirish chora-tadbirlari tо‘g‘risida" Qarori qabul qilingan.
Mazkur
Qarorda
Axborot-kommunikatsiya
texnologiyalari-dan
foydalangan holda interaktiv davlat xizmatlari tо‘g‘risidagi Nizom,
bazaviy interaktiv davlat xizmatlari reyestri tasdiqlangan. Qarorda
Vazirliklar, idoralar, Qoraqalpog‘iston
Respublikasi Vazirlar Kengashi,
viloyatlar va Тoshkent shahar hokimliklari interaktiv davlat xizmatlari
kо‘rsatish va kо‘rsatilayotgan ana shunday xizmatlarni kengaytirish,
yuridik va jismoniy shaxslarning interaktiv davlat xizmatlaridan sifatli
foydalanishini ta’minlash, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng
qо‘llash yо‘li bilan davlat va xо‘jalik boshqaruvi, mahalliy davlat hokimi-
