HAVA LİMANLARI VƏ AVİAŞİRKƏTLƏR
Aeroportlar. Aeroport sərnişinlərə xidməti, baqajın, yüklərin və poçtun daşınmasını,
həmçinin uçuşlara və hava gəmilərinə texniki xidməti təmin edən mühəndis qurğuları və
avadanlıqları kompleksidir. Aeroportlar hava gəmilərinin qəbulu, yola salınması və hava
daşımalarına xidmətin təşkili üçün aerodrom, aerovağzal
və digər ycrüstü qurğu və avadanlıqlara malik olurlar.
Hidrotəyyarələri
qəbul
etmək
üçün
hidroaeroportlar da vardır. Belə aeroportların uçuş -
enmə zolaqlan olmur, onun rolunu suyun səthi oynayır.
Sərhəd
və
gömrük əməliyyatlarının həyata
keçirildiyi beynəlxalq daşımaların yerinə yetirilməsi üçün açıq olan aeroport beynəlxalq
aeroport adlanır.
Aerodromlar uçuş meydanından (uçuş - enmə zolağı, təyyarələrin yerdə getməsi üçün
yollar. perron, dayanma və yanacaq doldurma yerləri. anbarlar) və hava hərəkətinin idarə
edilməsi kompleksindən (hava hərəkətinin təşkili, elektroradio- texniki, meteoroloji, şturman və
s. xidmətlər) ibarətdir.
Aerovağzalda sərnişinlərə və onların baqajına xidmət etmək üçün aerovağzal binası olur.
Aeroportun ərazisinə daxil olduğu andan uçuşa qədər və trapın verildiyi andan aeroportu tərk
etdikləri ana qədər sərnişinlərə xidmət edən əksər xidmətlər aerovağzalda yerləşir. Bu
xidmətlərə aşağıdakdar aiddir: aviaşirkətlərn nümayəndəlikləri; sərnişin daşımalarmın təşkili
xidməti; təhllikəsizlik xidməti; baqa j xidməti; sərhəd, immiqrasiya və gömrük xidmətləri;
sərnişinlərin istirahət və əylənməsi üçün nəzərdə tutulan müxtəlif xidmətlər.
Aeroportun sinfi sərnişin daşımalarının (sərnişin mübadiləsinin) illik həcmi, yəni (bir hava
gəmisindən düşüb digərinə minən) tranzit sərnişinlər də
daxil olmaqla, bütün gələn və gedən
sərnişinlərin illik cəm sayı ilə müəyyən edilir. İllik sərnişin daşımalarının həcmindən asılı
aeroportlarn təsnifatı cədvəldə verilmişdir.
Aeroportun sinfi Sərnişin daşımalarınm illik həcmi. min nəfərlə
I
10000 - 7000
II
7000-4000
III
4000 - 2000
IV
2000 - 500
V
500 100
İllik daşıma həcmi 10 mln nəfərdən çox
olan aeroportlar sinifsiz, 100 nəfərdən
az olan
aeroportlar isə təsnifatsız aeroportlara aid edilirlər.
2005-ci ilin göstəricilərinə görə dünyanın iri sinifsiz aeroportlarından Atlanta GA (ATL)
85,9 mln, Çikaqo İL (ORD) 76,5 mln. London GB (LHR) 67,9 mln, Tokio JP (HND) 63,3 mln,
Los Anjeles CA (LAX) 61,5 mln, Dallas 59,1 mln, Paris FR (CDG) 53,7 mln və s. sərnişinə
xidmət etmişlər.
H. Əliyev adına Bakı beynəlxalq hava limanı ən müasir tələblərə cavab verən aerovağzal
kompleksinə, aerodrom və digər yerüstü qurğu və avadanlıqlara malikdir.
