• Əsas eksport boru kəınəri - Bakı - Tbilisi - Ceyhan (BTC)
  • Qərb eksport marşrutu Bakı - Supsa




    Download 3,83 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet67/89
    Sana19.11.2023
    Hajmi3,83 Mb.
    #101194
    TuriMühazirə
    1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   89
    Bog'liq
    VNS-mühazirə

    Qərb eksport marşrutu Bakı - Supsa. Səngəçal terminalından başlayan kəmər 
    Azərbaycan və Gürcüstanın ərazisindən keçərək Qara dənizin sahilinə kimi uzanır. Kəmərin 
    uzunluğu 837 km, borunun diametri 530 mm, buraxma qabiliyyəti gündə 115000 barrel təşkil 
    edir. 1999 - cu ilin 17 aprelində istismara verilmişdir. Tikinti zamanı köhnə Bakı Batumi 
    kəmərinin elementlərindən də istifadə olunmuşdur.
    Əsas eksport boru kəınəri - Bakı - Tbilisi - Ceyhan (BTC)
    Əsas eksport boru kəmərinin tikintisi dünyada ən iri energetik 
    layihələrdən hesab olunur. Bu, Azərbaycan neftinin dünya bazarlarına 
    Türkiyənin Ceyhan limanı vasitəsilə çıxışını təmin etdi. Boru 
    kəmərinin layihəsi Bosfor boğazından yan keçməyə, yəni bu boğazdan keçən tankerlər axınını 
    artırmamağa imkan verdi. Kəmərin marşrutu müxtəlif 
    landşaftlı əraziləıiə salmmışdır - dəniz səviyyəsindən ən 
    çox hündürlük - 2800 m təşkil edir. 
    Cənubi: cənub - şərqi Avropa (avropanın 4 - cü 
    nəqliyyat dəhlizi) - Türkiyə - İran, İrandan Mərkəzi Asiyaya 
    şaxələnmə - Çin; Cənubi Asiya - Cənub şərqi Asiya (Cənubi 
    Çin); 
    • Şimal - Cənub; şimali Avropa (avropanın 9- cu nəqliyyat dəhlizi) - Rusiya Qafqaza 
    şaxələnmə ilə - Fars körfəzi və Xəzər dənizi - İran - Fars körfəzi. 
    Göstərilənlərdən başqa, əsasən Asiya regionundan, çoxlu sayda nəqliyyat dəhlizləri 
    açılmış, layihələndirilmişlər. Onların əsas qayəsi Asiya qitəsini Avropa ilə, Asiyanın müxtəlif 
    regionlarını mümkün istiqamətlərdə bir - birilə əlaqələndirməkdir. 
    BTC kəmərinin tikintisi 2003 - cü ilin aprelində başlanmış. rəsmi açılışı isə 13 iyul 2006 - cı 
    ildə olmuşdur. BTC - nin ümumi uzunluğu 1767 km - dir. Onun 1076 km Türkiyə, 443 km 
    Azərbaycan və 248 km Gürcüstanın payına düşür. Kəmərin buraxma qabiliyyəti ildə 50 mln ton, 
    və ya sutkada 1 mln barrel təşkil edir. 
    Azərbaycan nefti ilə doldurulmuş ilk tanker Ceyhan limanını 2006 - cı ilin noyabrında tərk 
    etdi. BTC kəməri 40 il xidmət etməlidir. Bu müddətin son 15 ilini BTC yalnız Azərbaycan 
    respublikasının mülkiyyəti olacaqdır. 


    Qaz kəməri - təbii qazı boru kəməri vasitəsilə çatdırmaq üçün nəzərdə tutulan mühəndis 
    qurğusudur. 
    Magistral qaz kəmərləri qazın böyük məsafələrə nəql edilməsi üçündür. Magistral qaz 
    kəmərinin son məntəqəsində qazpaylama stansiyası yerləşdirilir ki, burada təzyiq istehlakçıları 
    təchiz etmək üçün lazım olan həddə qədər endirilir. Paylama şəbəkəsinin qaz kəmərləri qazın 
    qazpaylanma stansiyasından son istehlakçılara çatdırılmasına xidmət edir. 
    Qaz şəbəkələrdə müəyyən artıq təzyiq altında verilir və bu təzyiqin qiymətindən asılı 
    olaraq şəbəkələr təsnif olunurlar: 
    aşağı təzyiqli qaz şəbəkələri - 0.05 kq/sm
    2
    - ə qədər (5 kN/m
    2
    ); 
    orta - 0,05 - dən 3 kq/sm
    2
    - ə kimi (5 - 300 kN/m
    2
    ); 
    ikinci kateqoriya yüksək - 3 - dən 6 kq/sm
    2
    - ə kimi (300 - 600 kN/m
    2
    ); 
    birinci Kateqoriya yüksək - 6 - dan 12 kq/sm
    2
    - ə kimi (600 - 1200 kN/m
    2
    ). 
    Azərbaycan respublikasının hal - hazırda qaz ixrac edən dörd kəməri fəaliyyətdədir: Bakı-
    Tbilisi -Ərzurum (ildə 25 mlrd m
    3
    ), Hacıqabul-Qardabani (Gürcüstan. 3 mlrd m
    3
    ), Hacıqabul-
    Mozdok (Rusiya, lOmlrd m
    3
    ) və Hacıqabul-Astara-Binənd (İran, 2 mlrd m
    3
    ). 2008 - ci ildə qazın 
    ümumi çaxırılma həcmi 16 mlrd m
    3
    təşkil etmişdir. 

    Download 3,83 Mb.
    1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   89




    Download 3,83 Mb.
    Pdf ko'rish