Gipotsentr — yer qimirlash o‘chog‘i. Odatda Yer po‘stidagi yoriqlarda, burma- lanish, uzilish, siljish bo‘layotgan yerlarda joylashadi.Gorizontal, gorizontal chiziq — Yer yuzasida bir xil balandlikdagi nuqtalarni xaritada tutashtirib turuvchi chiziq.Gumus — tuproq tarkibida tarqalgan chirindi organik moddalar. Tuproqni unumdor qiladi.Harorat amplitudasi — havo, suv va boshqalarning yuqori harorati bilan past harorati orasidagi farq.Havo massasi — katta hudud ustida tarkib topgan va o‘zining xususiyatlari - harorati, namligi, shamollari, tiniqligiga ko‘ra boshqa joydagi havodan farq qiluvchi havo.Iqlim — biror joydagi ob-havoning ko‘p yillik holati. Iqlim Quyosh radiatsiyasi (issiqligi, yorug‘lik), yer yuzasining holati, atmosferadagi havo harakatlariga bog‘liq.Ichki dengiz — quruqlik ichkarisida joylashgan va okean hamda boshqa den- gizlar bilan bir yoki bir necha bo‘g‘izlar orqali qo‘shilib turgan dengizlar. Masalan, Qora dengiz, Qizil dengiz. |
Geoid — Yerning haqiqiy shakli. U shar shaklidan farq qiladi
|
| bet | 32/42 | | Sana | 08.02.2024 | | Hajmi | 3,06 Mb. | | #153211 |
Bog'liq 5-sinf Geografiaya darslikBu sahifa navigatsiya:
- Gipotsentr — yer qimirlash o‘chog‘i. Odatda Yer po‘stidagi yoriqlarda, burma- lanish, uzilish, siljish bo‘layotgan yerlarda joylashadi.
- Gorizontal, gorizontal chiziq — Yer yuzasida bir xil balandlikdagi nuqtalarni xaritada tutashtirib turuvchi chiziq.
- Gumus — tuproq tarkibida tarqalgan chirindi organik moddalar. Tuproqni unumdor qiladi.
- Harorat amplitudasi — havo, suv va boshqalarning yuqori harorati bilan past harorati orasidagi farq.
- Havo massasi — katta hudud ustida tarkib topgan va o‘zining xususiyatlari - harorati, namligi, shamollari, tiniqligiga ko‘ra boshqa joydagi havodan farq qiluvchi havo.
- Iqlim — biror joydagi ob-havoning ko‘p yillik holati. Iqlim Quyosh radiatsiyasi (issiqligi, yorug‘lik), yer yuzasining holati, atmosferadagi havo harakatlariga bog‘liq.
- Ichki dengiz — quruqlik ichkarisida joylashgan va okean hamda boshqa den- gizlar bilan bir yoki bir necha bo‘g‘izlar orqali qo‘shilib turgan dengizlar. Masalan, Qora dengiz, Qizil dengiz.
Geoid — Yerning haqiqiy shakli. U shar shaklidan farq qiladi.
Geyzer — yer osti bo‘shliq va yoriq- laridan vaqti-vaqti bilan issiq suv hamda bug‘ otilib turadigan buloqlar.
Gidrosfera — Yerning suv qobig‘i. Unga okean va dengizlar, daryo va ko‘llar, qor va muzliklar, havodagi suvlar, yer osti suvlari kiradi.
Gipotsentr — yer qimirlash o‘chog‘i. Odatda Yer po‘stidagi yoriqlarda, burma- lanish, uzilish, siljish bo‘layotgan yerlarda joylashadi.
Globus — Yerning juda kichraytirib ishlangan sharsimon modeli, masshtabi turli xil bo‘lishi mumkin.
Gorizontal, gorizontal chiziq — Yer yuzasida bir xil balandlikdagi nuqtalarni xaritada tutashtirib turuvchi chiziq.
Granit — Yer po‘stida eng ko‘p tarqalgan otqindi tog‘ jinsi.
Grunt suvlari — yer yuzasida tarqalgan g‘ovak tog‘ jinslari orasida joylashgan suvlar. Bunday suvlar mavjud yerlar ko‘pincha zax, sernam bo‘ladi.
Gumus — tuproq tarkibida tarqalgan chirindi organik moddalar. Tuproqni unumdor qiladi.
Harakat belgilari — xaritalarda shamollar, okean, dengizlarda oqimlar, yo‘llarda yuk tashish kabi hodisalar yo‘nalishlarini bildiradigan belgilar.
Harorat amplitudasi — havo, suv va boshqalarning yuqori harorati bilan past harorati orasidagi farq.
Havo bosimi — atmosfera havosining Yer yuziga beradigan bosimi. Barometr yordamida o‘lchanadi.
Havo massasi — katta hudud ustida tarkib topgan va o‘zining xususiyatlari - harorati, namligi, shamollari, tiniqligiga ko‘ra boshqa joydagi havodan farq qiluvchi havo.
Havoning namligi — havoda mavjud bo‘lgan suv bug‘lari miqdori. Havoning qancha miqdorda suv bug‘larini tutib turishi uning haroratiga bog‘liq. Issiq havo ko‘proq, sovuq havo kamroq suv bug‘larini o‘zida tutib turadi.
Iqlim — biror joydagi ob-havoning ko‘p yillik holati. Iqlim Quyosh radiatsiyasi (issiqligi, yorug‘lik), yer yuzasining holati, atmosferadagi havo harakatlariga bog‘liq.
Issiqlik mintaqalari — Yer sharsimon shaklda bo‘lgani uchun Quyoshdan kela- digan nur turli geografik kengliklarni turlicha isitadi. Natijada Yer yuzida issiqlik mintaqalari hosil bo‘ladi. 2 ta sovuq, 2 ta o‘rtacha (mo‘tadil), 1 ta issiq (tropik) mintaqa hosil bo‘ladi.
Ichki dengiz — quruqlik ichkarisida joylashgan va okean hamda boshqa den- gizlar bilan bir yoki bir necha bo‘g‘izlar orqali qo‘shilib turgan dengizlar. Masalan, Qora dengiz, Qizil dengiz.
|
| |
