Testning o ‘zaro muvofiqligi

Testning muvofiqligi (yoki obyektivligi) test natijalarini 
uni o‘tkazayotgan yoki baholayotgan shaxsning individual 
shaxsiy sifatlariga bog‘liq emaslik darajasi bilan xarakterlanadi. 
Muvofiqlik aynan o‘sha sinaluvchilarda turli eksperimentatorlar, 
hakamlar, 
ekspertlar tomonidan o‘lchangan (baholangan) 
natijalaming o‘zaro mos tushish darajasi bo‘yicha aniqlanadi. 
Hattoki instrumental tadqiqotlami o ‘tkazish paytida ham, kimdir 
tadqiqot ishtirokchisida yaxshiroq motivatsiya uyg‘otishi mumkin 
va aynan shu, kelishilganlik kattaligini belgilaydi.
Shu bilan birga quyidagi ikki variant bo‘lishi mumkin:
1) testni o‘tkazayotgan shaxs uning natijalariga ta’sir etmagan 
holda faqat testning natijalarini baholaydi xolos. Masalan, aynan 
bitta yozma ishni turli imtihon oluvchilar turlicha baholashlari 
mumkin.
Ko‘pginahollardahakamlaming gimnastikada, konkidafigurali 
uchishda, boksda natijalami baholashi, qo‘l xronometrlagichlari 
bo‘yicha yoki turli shifokorlaming aynan bir ko‘rsatkich bo'yicha 
elektrokardiogramma yoki rentgenogramma baholari bir-biridan 
farq qiladi.
2) test o ‘tkazayotgan shaxs uning natijasiga ta’sir ko‘rsatadi. 
Masalan, ayrim eksperimentatorlar (tajriba o‘tkazuvchi -
tadqiqotchilar) boshqalariga nisbatan ancha talabchanroq va 
intiluvchanroq hamda sinaluvchilami yaxshiroq maqsadga 
yo‘naltira oladi.
Bu esa (yetarli darajada obyektiv o‘lchanishi mumkin bo‘lgan) 
natijalarga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi.
Testning muvofiqligi - bu, o ‘z mazmun-mohiyatiga ko‘ra, turli 
shaxslar tomonidan test o‘tkazilganda uning natijalarini baholash 
ishonchligidir.
Ayniqsa, sifat ko‘rsatkichlarini miqdoriy aniqlashda baholash 
muvofiqligi masalasi dolzarb hisoblanadi. Buning uchun maxsus 
usullar ishlab chiqilgan.
46

3.4.6. Testning ekvivalentligi
Ekvivalentlik - testni, bir nechta test vazifalari uchun 
qo‘llanishi paytida, amaliy jihatdan bir xildagi natijani ko‘rsatish 
qobiliyatidir. Boshqacha aytganda, testning ekvivalentligi - bu 
bitta belgining o‘zini tadqiq qilish paytida (masalan, tortilish va 
yerga ikki qo‘l bilan tiralgan holda gavdani tushirib-ko‘tarish, 
joyidan turib uzunlikka va balandlikka sakrash) ushbu test 
natijalarini boshqa test natijalari bilan mos kelish darajasi 
hisoblanadi.
Ko‘pchilik hollarda test ma’lum sondagi bir xil tipdagi 
testlardan tanlanadi. Masalan, basketbol savatiga koptokni turli 
nuqtalardan tushirish mumkin; sprinter yugurishi, aytaylik, 50, 
60 yoki 100 metr masofalar uchun o‘tkazilishi mumkin; tortilish 
halqada yoki baland to‘sinda bajarilishi mumkin va hokazo.
Bunday hollarda parallel shakllar usuli deb ataladigan usuldan 
foydalanish mumkin.
Bu usulga ko‘ra sinaluvchilarga aynan bitta testning ikki 
xil turini bajarish taklif etiladi va undan keyin ushbu olingan 
natijalami o‘zaro mos tushish darajasi baholanadi. Bu yerda test 
oUkazish sxemasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
.
1 , 1
 
minimal 

Download 4,09 Mb.