Sport mahoratini obyektiv o‘lchash mumkin bo‘lmagan
sport turlarida bu qiyinchilikni sun’iy mezonlar kiritish yo‘li
bilan aylanib o‘tishga harakat qiladilar.
Masalan, jamoali
sport o‘yinlarida ekspertlar barcha o ‘yinchilarni
ulaming
mahoratlari bo‘yicha ma’lum tartibda (ya’ni, eng kuchli
2 0
ta,
50 ta yoki,
aytaylik, 100 ta o‘yinchilaming ro‘yxatini tuzadilar)
joylashtiradilar.
Sportchi egallab turgan o‘rin (rang) mezon
sifatida qaraladi hamda test informativligini
aniqlash maqsadida
bu o‘rin bilan test natijalari solishtiriladi.
3.6. Sportchilaming harakat qobiliyatlarini testlash
3.6.1. Umurtqapog‘on a sib o ‘g ‘inlaridagiharakatchanlik
Umurtqa pog‘onasi bo‘g‘inlaridagi harakatchanlikni odam o‘z
gavdasini oldinga egila olish (kattaligi) qobiliyati asosida aniqlash
mumkin. Sportchi skameykaustidaimkon qadartizzabo‘g‘inlarini
bukmasdan oxirigacha oldiga egadi. Bo‘ g‘ inlardagi
harakatchanlik
skameyka chetidan qo‘llarning o ‘rta barmoqlarigacha bo‘lgan
masofa bilan baholanadi. Agar, barmoqlar skameyka chetidan
yuqorida bo‘lsa, demak
harakatchanlik yetarli emas; barmoqlar
pastda b o isa, demak bu umurtqa pog'onasidagi harakatchanlik
yuqori darajada ekanligini anglatadi.
Yonlama harakatlarda umurtqa pog‘onasining harakatchanligi
sportchini asosiy holatda bo‘lib yon tomonga imkon qadar
oxirigacha egilganda poldan qo‘lning o‘rta barmog‘igacha
boig an masofa farqiga qarab baholanadi.
Egilish harakatlarida umurtqa pog‘onasining harakatchanligini
oMchash uchun quyidagicha yo‘l tutiladi:
sportchi
oyoqlari
yelka kenglikda turib asosiy holatdan orqaga oxirigacha egilishi
o‘lchanadi.
Bo‘yinning oltinchi va belning uchinchi umurtqalari orasidagi
masofa o‘lchanadi. Sportchi polda belini to‘g‘ri tutgan holda
o ‘tiradi, oyoqlar to ‘g‘ri holatda oldinga cho‘zilgan (tizzalar atrofi
53
polga qadalgan), qo‘llar yelka balandligida oldinga cho‘zilgan,
kaftlar pastga qaratilgan.
Boshqa sportchi, uning orqasida turib,
qo‘llaridan ushlaydi va ulami gorizontal
tekislikda oxirigacha
tortadi. Tekshirilayotgan shaxs belini bukmasligi va kaftlar
holatini o ‘zgartirmasligi lozim.
Agar qo‘llar bir-biriga yordamchining ko‘magisiz 15 sm ga
yaqinlashsa, demak sportchi o‘rta
egiluvchanlikka ega, agar
qo‘llar bir-biriga tegsa, demak bu uning egiluvchanligi o ‘rtadan
yuqori ekanligini anglatadi.
