• James Clerk Maxwell Maksvell Jeyms Klerk
  • Maksvell tenglamalari
  • Tarmoq texnologiyalari




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet13/225
    Sana12.12.2023
    Hajmi7,35 Mb.
    #117020
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   225
    Bog'liq
    Begbutayev A Yusupov RUquv qollanma tarmoq texnologiyalari Kitob

    Jeyms Klerk Maksvell (James Clerk 
    Maxwell) tomonidan kashf etgan. 1887 
    yilda 
    nemis 
    fizigi 
    Genrix 
    Gerts 
    (Heinrich Hertz) shu boʻyicha birinchi tajribasini oʻtkazib uni isbot 
    qilgan. Bu toʻlqinlarning asosiy koʻrsatkichlari chastota va toʻlqin 
    James Clerk Maxwell
     
    Maksvell 
    Jeyms 
    Klerk (1831.13.6, 
    Edinburg - 1879.5.11, Kembrij) - ingliz 
    fizigi, klassik elektrodinamika, statistik 
    fizika asoschilaridan biri, gazlar kinetik 
    nazariyasipp 
    yaratganlardan 
    biri, 
    radiotexnikaning vujudga kelishi uchun 
    poydevor qoʻygan shaxs. London 
    Qirollik jamiyatining aʼzosi (1860). 
    Edinburg (1847-50) va Kembrij (1850—
    54) universitetlarida oʻqigan. Aberdin 
    (Shotlandiya, 1856-60), London (1860—
    65), Kembrij (1871 yildan) untlari prof. 
    1871 yildan Kembrij unti qoshida oʻzi 
    tashkil etgan Kavendish lab. direktori. 
    Ilmiy ishlari molekulyar fizika, optika, 
    mexanika, 
    elastiklik 
    nazariyasi 
    va 
    boshqalarga 
    oid. 
    Gazlar 
    kinetik 
    nazariyasini rivojlantirgan holda statistik 
    muvozanat 
    holatidagi 
    gaz 
    molekulalarining 
    tezliklar 
    boʻyicha 
    taqsimlanish qonunini topgan (1859). 
    Faradey gʻoyasini rivojlantirgan holda 
    makroskopik 
    elektrodinamikaning 
    maʼlum 
    omillarini 
    umumlashtirib 
    elektromagnit 
    maydon 
    nazariyasini 
    yaratgan 
    (1855—73). 
    Bu 
    nazariya 
    asosida Maksvell tenglamalari deb 
    ataluvchi toʻrtta differensial tenglama 
    yotadi (qarang 
    Maksvell tenglamalari
    ). 
    Tenglamalarni tahlil etib, M. yorugʻlik 
    elektromagnit 
    toʻlqinlardan 
    iborat 
    ekanligi haqidagi muhim xulosalarga 
    keldi. 
    M.ning 
    elektromagnetizm 
    nazariyasi hozirgi zamon fizikasining 
    klassik asosi hisoblanadi.
    1
    1
     
    OʻzME
    . Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil


    22 
    uzunligidan iborat. Toʻlqin uzunligi deb ikki maksimumlar (yoki 
    minimum) ketma-ketliklari oraligʻidagi holatiga aytiladi. Bu kattalik 
    grekcha λ (lyambda) bilan belgilanadi.
    Vakuumda barcha elektromagnit toʻlqinlar bir xil tezlikda va bir xil 
    chastotada tarqatiladi. Bu tezlik yorugʻlik tezligi deb aytiladi va harfi 
    bilan belgilanadi. Bu kattalik tahminan 3 × 10
    8
    m/s ga teng. Vakuumda 
    bu f, λ va c kattaliklar quyidagi oʻzaro fundamental aloqada boʻladi:

    Download 7,35 Mb.
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   225




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish