|
-jadval
Omillar va takrorlashdagi ipning uzilishi miqdori
|
| bet | 9/9 | | Sana | 21.12.2023 | | Hajmi | 2,97 Mb. | | #125924 |
Bog'liq Otaxonov Temurbek. Hisobot ITI4.2-jadval
Omillar va takrorlashdagi ipning uzilishi miqdori
№
|
Omillar
|
Randomizatsiya
|
Takrorlashdagi ipning uzilishi miqdori, uz/m,
|
Oʻrtacha ip uzilish miqdori, uz/m
|
X1
|
X2
|
X3
|
|
|
|
Y1
|
Y2
|
Y3
|
|
|
+
|
+
|
+
|
1
|
16
|
7
|
0,61
|
0,62
|
0,60
|
0,61
|
|
+
|
+
|
-
|
24
|
41
|
12
|
0,72
|
0,75
|
0,70
|
0,72
|
|
+
|
-
|
+
|
49
|
4
|
37
|
0,66
|
0,62
|
0,62
|
0,63
|
|
+
|
-
|
-
|
30
|
60
|
21
|
0,57
|
0,61
|
0,59
|
0,59
|
|
-
|
+
|
+
|
46
|
19
|
28
|
0,51
|
0,48
|
0,47
|
0,48
|
|
-
|
+
|
-
|
11
|
43
|
54
|
0,75
|
0,77
|
0,72
|
0,75
|
|
-
|
-
|
+
|
58
|
25
|
2
|
0,59
|
0,57
|
0,60
|
0,59
|
|
-
|
-
|
-
|
6
|
59
|
31
|
0,93
|
0,93
|
0,93
|
0,93
|
|
+1,682
|
0
|
0
|
55
|
35
|
17
|
0,61
|
0,59
|
0,62
|
0,61
|
|
-1,682
|
0
|
0
|
9
|
56
|
42
|
0,69
|
0,70
|
0,71
|
0,70
|
|
0
|
+1,682
|
0
|
40
|
22
|
47
|
0,71
|
0,69
|
0,74
|
0,71
|
|
0
|
-1,682
|
0
|
27
|
50
|
10
|
0,74
|
0,70
|
0,71
|
0,72
|
|
0
|
0
|
+1,682
|
3
|
29
|
52
|
0,58
|
0,62
|
0,59
|
0,60
|
|
0
|
0
|
-1,682
|
36
|
14
|
33
|
0,63
|
0,62
|
0,64
|
0,63
|
|
0
|
0
|
0
|
53
|
44
|
5
|
0,51
|
0,54
|
0,52
|
0,52
|
|
0
|
0
|
0
|
20
|
48
|
57
|
0,54
|
0,50
|
0,53
|
0,52
|
|
0
|
0
|
0
|
32
|
51
|
15
|
0,55
|
0,58
|
0,56
|
0,56
|
|
0
|
0
|
0
|
13
|
38
|
26
|
0,59
|
0,61
|
0,61
|
0,60
|
|
0
|
0
|
0
|
18
|
8
|
45
|
0,60
|
0,63
|
0,62
|
0,62
|
|
0
|
0
|
0
|
34
|
23
|
39
|
0,58
|
0,61
|
0,60
|
0,60
|
Tajriba natijalarini qayta ishlash quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi
1. Chiqish koʻrsatkichining dispersiyasini aniqlash - kvadrat ogʻishlar yigʻindisi erkinlik darajalarining mos keladigan soniga boʻlinadi.
(4.4)
bu yerda =3-matritsali tajribada takrorlashlar soni; =20 ‑ matritsadagi tajribalar soni.
4.3-jadval
Hisoblash natijalari jadvalga kiritilgan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
0,61
|
0,000265
|
0,01528
|
0,802
|
1,604
|
1,69051
|
-1,0838
|
1,17471
|
2
|
0,72
|
0,000633
|
0,02517
|
1,460
|
0,973
|
-0,204
|
0,92736
|
0,85999
|
3
|
0,63
|
0,000133
|
0,02309
|
1,591
|
0,530
|
1,62039
|
-0,9871
|
0,97427
|
4
|
0,59
|
0,000400
|
0,02000
|
1,225
|
1,225
|
-0,2741
|
0,86415
|
0,74675
|
5
|
0,48
|
0,000433
|
0,02082
|
1,765
|
0,588
|
-0,3541
|
0,84075
|
0,70686
|
6
|
0,75
|
0,000633
|
0,02517
|
0,973
|
1,460
|
1,75138
|
-1,0047
|
1,00945
|
7
|
0,59
|
0,000233
|
0,01528
|
0,802
|
1,604
|
-0,2292
|
0,81588
|
0,66565
|
8
|
0,93
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1,87626
|
-0,9463
|
0,8954
|
9
|
0,61
|
0,000233
|
0,01528
|
0,802
|
1,604
|
0,68558
|
-0,0789
|
0,00623
|
10
|
0,70
|
0,000100
|
0,01000
|
1,225
|
1,225
|
0,77457
|
-0,0746
|
0,00556
|
11
|
0,71
|
0,000633
|
0,02517
|
1,460
|
0,973
|
0,75549
|
-0,0422
|
0,00178
|
12
|
0,72
|
0,000433
|
0,02082
|
1,177
|
1,177
|
0,80153
|
-0,0849
|
0,0072
|
13
|
0,60
|
0,000433
|
0,02082
|
1,177
|
1,177
|
0,58973
|
0,00693
|
4,8089
|
14
|
0,63
|
0,000100
|
0,01000
|
1,225
|
1,225
|
0,76713
|
-0,1371
|
0,0188
|
15
|
0,52
|
0,000233
|
0,01528
|
1,604
|
0,802
|
0,63583
|
-0,1125
|
0,01266
|
16
|
0,52
|
0,000433
|
0,02082
|
1,177
|
1,177
|
–
|
–
|
–
|
17
|
0,56
|
0,000233
|
0,01528
|
1,604
|
0,802
|
–
|
–
|
–
|
18
|
0,60
|
0,000133
|
0,01155
|
1,061
|
1,061
|
–
|
–
|
–
|
19
|
0,62
|
0,000233
|
0,01528
|
0,802
|
1,604
|
–
|
–
|
–
|
20
|
0,60
|
0,000233
|
0,01528
|
0,802
|
1,604
|
–
|
–
|
–
|
|
12,69
|
0,006533
|
|
|
|
|
|
7,1062
|
2. Chiqib ketishlarni istisno qilish
Y=1 da, Ymax = 0,62, Ymin = 0,59 boʻlganda matritsaning birinchi tajribasini tahlil qilishda ushbu operatsiyani koʻrib chiqamiz.
Hisoblash formulalar boʻyicha Smirnov-Grabs mezonidan foydalangan holda amalga oshiriladi (4.2, 4.3)
Bu yerda
1-ilovaga muvofiq, [CITATION Сев \p 370 \l 1049 ] biz Smirnov-Grabs mezonining jadval qiymatini topamiz . Demak, va . boʻlganligi sababli, koʻrib chiqilgan qiymatlar Umax = 0,62, Umin = 0,59 keskin farqlanmaydi va keyingi statistik ishlov berish uchun qoladi.
3. Matritsaning tajribalarida dispersiyaning bir jinsliligi haqidagi gipotezani tekshirish.
Agar tajribada takrorlashlar soni matritsadagi barcha tajribalar uchun bir xil boʻlsa, dispersiyalarning bir xilligini tekshirish uchun Koxren testi qoʻllaniladi, uning hisoblash qiymati formula boʻyicha aniqlanadi.
(4.5)
bu yerda: chiqish koʻrsatkichining maksimal dispersiyasi. tajribalar soni. barcha dispersiyalarning yigʻindisi.
0,1027
Kochren mezonining hisoblangan qiymati dagi jadval qiymati [CITATION Сев \p 378 \l 1049 ] (7-ilova) bilan taqqoslandi. Agar boʻlsa, u holda dispersiyalari bir jinsli boʻlib, bajarilgan tajriba takrorlanuvchanlik xususiyatiga ega.
Kochren kriteriyasining jadvaliy qiymati =0,1027; =0,2705 Demak, < boʻlgani uchun dispersiyalar bir jinsli deb xisoblanadi.
4. Chiqish koʻrsatkichining oʻrtacha kvadratik dispersiyasi
Oʻrtacha dispersiya har bir darajadagi omillar uchun oʻrtacha qiymatlarga nisbatan chiqish koʻrsatkichi qiymatlarining oʻrtacha tarqalishini tavsiflaydi, yaʼni tajribadagi tajribalar xatosi.
(4.6)
Qayta ishlab chiqarish dispersiyasining erkinlik darajalari soni formula bilan aniqlanadi.
0,006533=0,00032667
Regressiya koeffitsiyentlarining dispersiyalari matritsaning diagonal elementlariga bogʻliqligini va koeffitsiyentlar orasidagi bogʻliqlikni tavsiflovchi kovariatsia ekanligini koʻrsatish mumkin.
Demak, 2,021 dan katta qiymatlarni qabul qilamiz. ahamiyatsizligi sababli uni inobatga olmaymiz va regressiya tenglamasini oxirgi koʻrinishi quyidagicha boʻladi:
Yr=0,5704-0,0272 x1-0,0117x2-0,0549x3+0,0515x12+0,064x13-0,1327x12-0,2977x22-0,3337x32
Hosil boʻlgan tenglamada tanda iplarining uzilishiga, tanda ipining tarangligi, homuza balandligi va oʻrta holat miqdori oʻrtasidagi bogʻliqlik koʻrsatilgan.
8. Olingan modelning adekvatligi haqidagi gipotezani tekshirish. Olingan tenglamaning muvofiqligini aniqlash uchun Fisher mezoni qoʻllaniladi, uning hisoblangan qiymati quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:
, agar , (4.15)
, agar , (4.16)
Bu yerda nomuvofiqlik tufayli yuzaga keladigan dispersiya, quyidagi formula bilan aniqlanadi:
(4.17)
bu yerda koeffitsiyentlar soni.
qiymatlari olingan matematik model boʻyicha hisoblanadi va 4.3‑jadvalda umumlashtiriladi.
Yr=0,5704-0,0272x1-0,0117x2-0,0549x3+0,0515x12+0,064x13-0,1327x12-0,2977x22-0,3337x32
1,69051;
-0,204; 1,62039; -0,274; -0,3541;
1,75138; -0,2292; 1,87626; 0,68558;
0,77457; 0,7554; 0,8015; 0,58973;
0,76713; 0,63583.
Kiruvchi omillar grafiklarini kesishmasi asosida (4.4-rasm) toʻquv dastgohining optimal ishlashi uchun qiymatlarni aniqlashimimz mumkin. Bunda 5-variantda yaʼni:
1.Tanda ipi tarangligi, X1=40sN;
2.Xomuza balandligi, X2=130 mm;
3.Oʻrta holat miqdori, X3=60 mm boʻlganda toʻquv dastgohida uzilishlar soni eng kam boʻladi.
XULOSA.
1. Maxsus texnik toʻqimalarning yangi turini ishlab chiqarish uchun mahalliy xom ashyo bazalt toʻqimachilik iplaridan foydalanishning dolzarbligi va iqtisodiy samaradorligi asoslanib, issiqlikka chidamli mahalliy bazalt tolalaridan ishlab chiqariladigan to’quv iplarilarni loyihalash va ishlab chiqarishni takomillashtirish zarurati koʻrsatib berildi.
2. Bir yarim qatlamli mahalliy bazalt tolalaridan ishlab chiqariladigan to’quv iplari gʻovakligi boʻyicha loyihalandi va toʻqimaning gʻovakligi Rs=5,75 % ni tashkil qildi va loyihalash jarayonida qabul qilingan asosiy boshlangʻich xususiyatlariga nisbatan 0,25 % ga kam ekanligi aniqlandi.
3. Qoʻshimcha arqoqli, bir yarim qatlamli mahalliy bazalt tolalaridan ishlab chiqariladigan to’quv iplari uzish kuchi boʻyicha loyihalanib, bunda toʻqimani yuqori va pastki qatlamlaridagi uzish kuchi tanda boʻyicha: = N, arqoq boʻyicha = N va minimal qalinligi 1,36 mm, tanda boʻyicha =9 ip/sm, arqoq boʻyicha esa =20 ip/sm zichlik bilan ishlab chiqarish tavsiya etiladi.
4. Toʻquvchilik jarayonida tanda va arqoq iplarining tarangligini dinamik xolatlaridagi oʻzgarish qonuniyatlari oʻrganilib, homuza balandligi ) va uzunliklari va ) orqali homuza hosil qilish vaqtidagi siljish (λ) miqdori aniqlandi.
5. Tanda iplari tarangligini nazorat qiluvchi mexanizm ishlab chiqilib, amaliyotga tavsiya etildi.
6. Toʻquv dastgohida toʻqima shakllanish vaqtidagi tanda ipining oʻrta holat, homuza hosil qilish va jipslashtirish vaqtidagi tarangliklari aniqlanib, chiziqli zichligi teksli tanda iplarining uzilish kuchi
sN ni tashkil qilishi, homuza hosil qilish vaqtidagi tarangligidan 19,7%, jipslashtirish vaqtidagi taranglikdan esa 16,22% ga katta ekanligi aniqlandi.
7. Arqoq ipini homuzaga tashlash Somet Thema Super Yexcel toʻquv dactgohi bosh vali 1400-2950 , toʻxtashi esa 1800 burchagida amalga oshirilib, arqoq ipi tarangligi rapira ipni ilib tortgan vaqtida rapira homuzadan tashqaridagi holatida birinchi rapira ipni ikkinchisiga uzatgan vaqtda qiymatlarni tashkil etishi aniqlandi. Tanda ipi tarangligi X1=40 cN; homuza balandligi X2=130 mm; oʻrta holat miqdor X3=60 mm boʻlgan qiymatlar muqobil omillar deb topildi.
8. Issiqlikka chidamli mahalliy bazalt tolalaridan ishlab chiqariladigan to’quv iplarilarning fizik-mexanik xususiyatlari oʻrganilib, toʻqimaning sirt zichligi 750-900 g/m2 va issiqlik oʻtkazuvchanligi 0,029-0,034 m2 K/Vt, toʻqimaning tanda va arqoq yoʻnalishlari boʻyicha uzilish kuchlari mos ravishda N va N larni tashkil etishi aniqlangan.
9. Bazalt iplaridan issiqlikbardosh mahalliy bazalt tolalaridan ishlab chiqariladigan to’quv iplari ishlab chiqarish texnologiyasini amaliyotga joriy etishdan 1 m.kv toʻqima uchun 3400 soʻmni, yillik iqtisodiy samaradorlik 58 mln soʻmni tashkil etgan.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI.
1. Toʻqimachilik va tikuv-trikotaj sanoatini isloh qilishni yanada chuqurlashtirish va uning eksport salohiyatini kengaytirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining qarori. 12.02.2019-yildagi PQ-4186-son. https://lex.uz/docs/4199421
2. 2022/2026-yillarga moʻljallangan yangi zbekistonning taraqqiyot strategiyasi toʻgʻrisidagi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 28.01.2022-yildagi PF-60-son. https://lex.uz/docs/5841063
3. Toʻqimachilik va tikuv-trikotaj sanoatini jadal rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni. 14.12.2017-yildagi PF-5285-son, https://lex.uz/docs/3459667
4. Toʻqimachilik va tikuv-trikotaj sanoatini qoʻllab-quvvatlash boʻyicha kechiktirib boʻlmaydigan chora-tadbirlar toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni. 05.05.2020-yildagi PF-5989-son. https://lex.uz/docs/4805518
5. Yengil sanoatni yanada rivojlantirish va tayyor mahsulot ishlab chiqarishni ragʻbatlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, 16.09.2019-yildagi PQ-4453-son. https://lex.uz/docs/4516526
6. “Global Textile Fibers Markets to 2027: Growing Demand for Synthetic Fibers Challenges Widespread Adoption of Cellulosic Man-Made Fibers” Research and Markets, [Online]. Available: https://www.globenewswire.com
7. Aleksandrov V, Baranova R, Valdberg A. Filter materials for bag filters with pulsed regeneration // Chemical & Petroleum Engineering. Jan2010, Vol. 46 Issue 1/2, p33-39.
8. Mahantesh Nimbargi, Umesh Taklikar. Filter Fabric // Department of Textile Technology of SGGSIE&T. National level grand fiesta PRAGYAA-2010. Technical textile.net. https://www.technicaltextile.net/articles/filter-fabric-4757
9. Global Market Insights. Report ID: GMI746. Published Date: Aug 2016. https://www.gminsights.com/industry-analysis/asia-pacific-air-filtration-market
10. Grishanova I.A., Migacheva O.S. “Costoyaniye mirovogo i otechestvennogo rыnkov sinteticheskix volokon, nitey, netkannыx materialov i yego perspektivы,” // Vestnik texnologicheskogo universiteta. 2015 g. 191-195 s.
11. Rodionova G.G. Sovremennыe tendensii i perspektivы razvitiya mirovogo i rossiyskogo rыnkov ximicheskix volokon // Avtoreferat. k.t.n. Moskva, 2002.
12. “Global Filters Market” Report ID: 978-1-68038-195-5. December 2021 [Online]. Available: Global Filters Market.//Nonwovens Industry, 2010, №1, str. 24.
13. “Grand View Research” Report ID: 978-1-68038-195-5. Filters Market Size, Share & Trends Analysis Report By Product (ICE, Air, Fluid Filters), By Application By Region, And Segment Forecasts, 2022 – 2030. [Online]. Available: https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/filters-market
14. E.A.Manyukov, S.F.Sadova, A.S.Kecekʻyan, N.P.Puzikova, and N.N.Baeva. Heat-Resistant para/meta-Aramid Fiber Arlana: Dyeing and the Properties of the Dyed Materials // Polymer and composite technology. ISSN 0040-5795, 2007, Vol. 41, pp. 698–702
|
| |
