nokorlik ishi va sanoat ishlab chiqarishi bo‘limlari
bir-biridan
ajratilgan.
Ch. Ketter o‘z klassifikatsiyasini har xil ko‘lamdagi — juda
kichik, 1000 jilddan kam kitobga ega bo‘lgan kutubxonalardan
tortib, fondida bir necha yuz ming jild kitob bo‘lgan yirik kutub-
xonalarning ham foydalanishiga qulay qilishga intilgan edi. Ket
ter bo‘limlarning katta-kichikligi har xil bolgan sxemalarning
oltita variantini e’lon qilgan; birinchi variant faqat 11 ta yirik
bo'lim ni o‘z ichiga oladi. Navbatdagi har bir variant o‘zidan oldin
kelgan variantni rivojlantiradi1.
Ch. Ketter sxemaning sekin-asta detallashtira
borish imkoni-
yatini yaratish uchun bosqichli indekslarni qo‘lladi, biroq Ketter
sxemasida indekslar lotin alfaviti harflarining birikmasidan ibo
ratdir. Bu hoi har bir bo‘limda 10 dan ortiq bo‘linma (lotin alfavi-
tida 26 harf bor) tuzishga imkon bergan, lekin ayni vaqtda talaf-
fuz qilish qiyin bo‘lgan va esda yaxshi qolmaydigan indekslarning
hosil bo‘lishiga olib kelgan.
Ana shu nuqson, shuningdek sxe
ma e’lon qilingan vaqtga kelib (1891—1893-yillar) AQSHning
ko‘pchilik kutubxonalari o‘nli klassifikatsiyani qo‘llay boshlagan-
ligi fakti Ch. Ketter sxemasidan Amerika kutubxonalarining juda
oz foydalanishiga sabab bo'lgan.
Ch. Ketter sxemasi diqqatga sazovordir. Bu sxemada «kengay-
tirish» usuli qo‘llanilishi ijobiy bahoga loyiqdir. Umumiy klassi
fikatsiya asosida bo‘linm alarining katta-kichikligi har xil bo‘lgan
sxemalarning bir qancha variantlarini ishlab chiqish, shubhasiz,
ratsional g‘oyadir, chunki u fondining
hajmi turlicha bolgan ku-
tubxonalarda umumiy (asos qilib olingan) sxemani qo‘llashga im
kon beradi. Ch. Ketterning xizmati yana shundaki, u kutubxona
klassifikatsiyasi tarixida birinchi bo‘lib sxemaga aniqlagichlar-
ning yetarli darajada batafsil jadvallarini (geograflk aniqlagichlar
va forma aniqlagichlarni) kiritdi2.
Birmuncha keyingi davrdagi
