|
Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o
Pdf ko'rish
|
| bet | 124/163 | | Sana | 02.06.2024 | | Hajmi | 3,18 Mb. | | #259446 |
Bog'liq 64363c7a88a43II-QISM
TAJRIBA NATIJALARIGA ISHLOV BERISH VA ULARNI STATISTIK
TAHLILI
FANNING AHAMIYATI, MAQSADI VA VAZIFALARI
Fanning ahamiyati.
Halq xo„jaligining barcha tarmoqlarida shu jumladan
qishloq xo„jaligida ham matematik amallardan keng foydalaniladi. Agronomiyada
matematik amallar 0„sish va rivojlanish jarayonlarini o„rganishda , ko„chat
qalinligini hisoblashda , fenologik kuzatuvlar va uchyotlar olib borishda ,
hosildorlik bo„yicha aprobatsiya o„tkazishda, biologik hosilni va fotosintez
mahsuldorlikni aniqlashda qoilaniladi. Agronomiyada har bir jarayonda ma‟lum bir
darajada matematik amallar qoMlaniladi. Ko„pincha bugungi kunda agrotexnik
tajribalarda yangi udumga aylana boshlagan hosildorlikni keskin oshiruvchi yangi
preparatlar, texnologiyalarda tafovutlar mavjud.
Fanning predmeti.
Bu fan-ilmiy tadqiqotlarda tajriba natijalariga matematik
ishlov berish va statistik tahlil qilish uslubiyatlari va asosiy qonun - qoidalarini
o„rganishdan iborat. Tanlash usulining asosiy maqsadi kichik tanlamalami
(0„rtacha ma‟lumotlar) statistik ko„rsatkichlari bo„yicha o„rganish ilmiy
ishlamaning butun mohiyatini to„g„ri tavsiflash imkonini beradi, qaysiki
statistikada bu genial majmua deb yuritiladi. Shunga o„xshash vaziyatlar dala
tajribalari ko„yilishida ham qoMlaniladi , bunda kamdan kam hollarda 6-8 dan
ortiq bir xil delyankalar boMadi (takrorlanishlar) va ulaming hosildorligi va
boshqa ko„rsatkichlari , ya‟ni tajriba dalasining umumiy maydoni kichik tanlama
asosida etarlicha aniq xulosa olishga harakat qilinadi. Bu yerda yashirin holda
diyarli tugallanmas statistik guruhlavr mavjud, genial majmua , qaysiki kichik
tanlamalar asosida imkoni boricha sodda usullarda ilmiy ishni statistik tavsiflab
berish lozim.
Statistika usuli bilan ishlash tajriba xulosalarini miqdoriy baholash imkonini
beradi. Keyingi yillarda ilmiy tekshirish ishlarining xulosalarini hisoblashda bu
usul keng qoMlanilmoqda. Matematik-variatsion statistika usuli asosidagi
xulosalar bir-muncha aniq, boMadi.
Matematik tahlil usullari juda ko„p, lekin quyida keng tarqalgan, qoMlash
juda oson, oddiy va sodda boMganlari qisqa qilib ifodalanadi.
|
| |
