118
Himoya kombinezoni rezina qo‗shilgan materialdan tayyorlangan bo‗ladi.
Kombinezon yaxlit qilib tikilgan kurtka, shim va kapishondan iborat. Kombinezon
rezina etik, himoya qo‗l qopi bilan birga komplekt holida qo‗llaniladi.
Himoya
fartugi
rezina qo‗shilgan materialdan tayyorlanadi,
undan
himoyalovchi paypoq, himoya qo‗lqopi bilan birgaliqda foydalaniladi. Transport,
qurol-yaroqlarni dezaktivakiya, degazatsiya va dizenfeksiya qilishda undan
foydalaniladi. Fartukning og‗irligi 400 g.
FM tizimida filtrlovchi vosita sifatida ZFO-58 kostyum qo‗llaniladi. Ushbu
kostyum ip gazlamadan tayyorlangan kombinzon, ichki kiyim,
podshlemnik va ikki
juft paytavadan iborat. ZFO-58 kostyumini shimdirish uchun sintetik yuvish
vositalari asosida tayyorlangan OP-7 yoki OP-10, sovun - yog‗ emulsiyasi ishlatiladi.
Bir komplekt kostyumni shimdirish uchun ikki xil suyuqlik tayyorlash kerak bo‗ladi:
birinchi suyuqlik 2,5 l miqdorida tayyorlanadi, buning uchun 40-50°C gacha istilgan
2 litr suvda OP-7 yoki OP-10 moddalari yeritiladi. So‗ngra ikkinchi shoklik
tayyorlanadi. Buning uchun 60-70°S gacha isitilgan 2 litr issiq, suvda 200-300 g
maydalangan kir sovun yeritiladi va unga 0,5 g o‗simlik yog‗i yoki mineral yog‗
qo‗shiladi. Tayyor bo‗lgan suyuqliklarga kostyum navbati bilan shimdiriladi va
quritiladi.
Terini himoya qilishda zaharli har qanday vositalardan keng foydalanishi
mumkin. Bunda suv o‗tmaydigan gazmoldan tikilgan nakidka, plash,
paxtali kurtka
va shim, sport kostyumlari, ish kambinzonlari, charmdan tikilgan kurtka va plashlar,
qattiq gazmoldan tikilgan kapushonkalardan foydalanish mumkin.
Oyoqda rezina charm etik, kalish kiyish kerak. Qo‗lga charm yoki rezina Shkol
kiyiladi. Bo‗in va boshni himoya qilish uchun qalin gazmoldan kapushon tikib
olinadi. Sport kastumiga, kombinizonga yoki boshqa kostyumlarga sovun yog‗
emulsiyasini yoki yuvuvchi moddalar eritmasini shimdirish mumkin.
Tibbiy muhofaza vositalari. Yetakchi NATO davlatlari tomonidan ko‗pdan
ko‗p ommaviy zarar yetkazuvchi qurollar yaratilganligiga qaramay, yaratilgan
qurollarning samaradorligini oshirish va ularni olish uchun qo‗llaniladigan II-6
preparati sariq penalga solingan holda quyilmoqda. Ushbu ziddi-zahar boshliq
buyrug‗i asosida, fosfororganik zaharlovchi moddalar
bilan zararlangan joyga
kirishdan 30 daqiqa oldin 2 tadan ichiladi yoki dushman tomonidan fosfororganik
zaharlovchi moddani qo‗llash ehtimoli paydo bo‗lganda shu preparatdan
foydalaniladi.
Shaxsiy universal bog‗lov paketi (PPU)-shaxsiy tarkibga PPI tomoniga
berilishi mumkin. PPI bog‗lovidan farqli ularoq yostiqchaning bir tomoniga
metallangan material qo‗yilgan, bu material yarada chiqayotgan suyuqliklarni o‗ziga
shimib olish xususiyatiga ega va yaraga yopishib qolmaydi. Paketdan foydalanish
qoidalarn xuddi PPI ga o‗xshaydi.
Tibbiy yoping‗ich (NM)-kishilarni sovuq vaqtlarda sovqotishdan,
issiq
vaqtlarda esa qizib ketishdan himoya qilishga mo‗ljallangan. Yoping‗ichdan
foydalanish qoidasi:
- sovuq vaqtlarda tibbiy yoping‗ichning metallangan qavati ichkariga qilib
solinadi va unga jarohatlangan kishi qo‗yiladi;
- yoping‗ichning chekka qismlari qaytarilib oyoqlari va tanasi o‗rab chiqiladi;
119
- havo buzuq vaqtlarda (namgarchilik, yog‗ingarchilik) kishining boshi ham
yopib qo‗yilishi mumkin;
- yopqich ochilib ketmasligi uchun bir mecha joyidan bint yordamida
mahkamlanadi.
Issiq vaqtlarda o‗ta qizib ketmaslik uchun yopqichning metallangan qavati
yuqoriga qaratilib, jarohatlangan kishi uning tagiga yotqiziladi,
bunda kishi
yopig‗ichga o‗ralmaydi.
Bolalarni himoyalashni tashkil etish. FVlarda bolalarni himoya qilish katta
sonli aholining burchidir. Birinchi navbatda ota-onalar, maktabgacha ta‘lim
muassasalar va maktab xodimlari zimmasiga tushadi. FVlarning boshlanganlngi yoki
boshlanishi haqida signal olishganda bolalar kattalarning uzluksiz nazoratida
bo‗lishlari kerak.
Bolalar himoyasini ishonchli ravishda tashkil etish uchun katta yoshdagi aholi
quyidagi tadbirlarni bajarishini bilishlari kerak:
-nafas olish a‘zolarini himoya qilish vositalar tuzilishini qo‗llash qoidasini,
PTM-I va paxta - doka bog‗lashini tayyorlash qoidalarini bilish;
-nafas olish a‘zolari va teri himoya qilish vositalarini bolalarga kiydira bilish;
-KZD-4 ga bolalarni yetkazilishini bilish;
-bolalarni boshpanalar va tana joylarda joylashtirish qoidalarni bilish va
ularning xulqni nazorat qilish;
-bolalar dam olishi, ovqatlanishi va tibbiy ko‗rikdan o‗tishini tashkil etish;
-yosh bolali ayollarni joylashtirish uchun alohida joylar ajratish;
-ko‗chirish haqidagi buyruq olingandan keyin bolalar hujjatlar, kiyim,
oziq-
ovqatlar bilan ta‘minlangan bo‗lishlari kerak;
-bolalar cho‗ntagiga ismi sharifi, turar joyi, tug‗ilgan yili va ko‗chirishning
yakunlovchi punkti yozilgan qog‗oz solib qo‗yish kerak;
Bolalarning transport vositalariga o‗tkazlishi birinchi navbatda tashkil etilishi
shart. Bolalar himoyasi katta yoshli aholi oldida turgan eng dolzarb masaladir. Bu
ma‘suliyatni bajarish uchun butun katta yoshli aholi FVlarda o‗tkaziladigan chora-
tadbirlarni yaxshi bilishlari kerak.
