306
Jismoniy shaxs imzosining turlari. Elektron raqamli imzo
Axborotlar uzatishining hozirgi zamon tizimi obyektiv ravishda
fuqarolik muomilasida hujjatlarni bitim tuzuvchi shaxslarning imzolari
faksimil nusxalari, elektron imzolari va boshqa shunga o„xshash imzolari
bilan guvohlantirishga imkon berishga olib keldi. Bu bitimlarni tuzish
jarayonlarini tezlashtirishga sabab bo„ladi.
Bitimlar tuzishda mexanik vositalar yoki elektron-raqamli imzolarni
yoxud jismoniy shaxs o„z imzolarini boshqacha turlarini qo„llashga
qonunlarda, boshqa huquqiy hujjatlarda yoki taraflarning kelishuvlarida
nazarda tutilgan asoslarda va tartibda yo„l qo„yiladi. Hozirgi zamon
sharoitlarida o„z qo„l imzolarini qo„yish vositalarini (imzolarni muhrlash
vositalarini ham deb aytish mumkin) qo„llashdan foydalanish tartibi bitim
ishtirokchilari o„rtasida kelishuvda puxta belgilab quyilishi kerak, chunki
qonunlarda o„z ko„p imzolarini muhrlash vositalaridan foydalanish
masalalari batafsil tartibga solinmagan. Xorijiy davlatlarda, shu jumladan
AQSH va Rossiyada elektron-raqamli imzolardan foydalanish tartibi
to‟g‟risida normalar mavjud. Masalan, Rossiya Federatsiyasining
“Axborotlar, axborotlashtirish va axborotlarni himoya qilish to„g„risidagi
Qonuni”ning 9-moddasiga asosan avtomatlashtirilgan axborotlar tizimida
imzolarni aynanligini (identifikatsiyasini) ta‟minlaydigan dasturiy texnik
vositalar mavjud bo„lganda va ulardan foydalanishining belgilangan
rejimiga rioya qilinganda elektron raqamli imzoning yuridik kuchi
ta‟minlanadi. Elektron huquqi litsenziya orqali amalga oshiriladi.
Elektron raqamli imzo, raqamli imzolar generatsiyalashtirish dasturi
ishlarining natijasi hisoblanadi. Elektron raqamli imzo o„z qo„l imzosining
analogi (muqobili) bo„lib ikki xil asosiy xususiyatlariga ega: u muayyan
