Toshkent davlat yuridik universiteti fuqarolik huquqi darslik I qism

136 
tomonidan, ishlab turgan yoki o„qib turgan tashkilot tomonidan, turar 
joydagi uyga xizmat ko„rsatuvchi uy-joydan foydalanish tashkiloti 
tomonidan, davolanib turgan joyida esa davolanish muassasasining 
ma‟muriyati tomonidan, harbiy xizmatchi ishonchnoma berganida tegishli 
harbiy qism qo„mondonligi tomonidan tasdiqlanishi mumkin. Ozodlikdan 
mahrum qilish yoki qamoqda saqlanayotgan shaxslarga beriladigan 
ishonchnoma tegishli muassasalar boshliqlari tomonidan tasdiqlanadi. 
Yuridik shaxs nomidan beriladigan ishonchnoma rahbar tomonidan 
imzolanib, unga ushbu yuridik shaxsning muhri bosiladi. 
Davlat mulkiga asoslangan yuridik shaxs nomidan pul va boshqa 
mulkiy boyliklarni olish yoki topshirishi uchun beriladigan ishonchnoma 
ushbu yuridik shaxsning bosh buxgalteri tomonidan ham imzolanishi 
kerak. Bankda operatsiyalarni amalga oshirishga ishonchnoma berish 
tartibi va uning shakli qonun hujjatlari bilan belgilab qo„yiladi (FKning 
138-moddasi). 
Vakillik shaxsiy ishonchga bog„liq bo„lganligi tufayli vakolat olgan 
shaxs qanday harakatlarni qilishga vakil qilingan bo„lsa, ularni shaxsan 
o„zi bajarishi lozim. Vakil olgan vakolati yuzasidan bu harakatlarni 
bajarishni faqat ishonchnomada ko„rsatilgan hollarda yoki vakolat 
beruvchining manfaatlarini qo„riqlash uchun ma‟lum bir sharoitlar tufayli 
birovga topshirishga majbur bo„lsagina, boshqa shaxsga topshirishga haqli. 
Vakolatning vakil tomonidan boshqa shaxsga o„tkazilishi mumkinligi 
nazarda tutilgan ishonchnoma notarial idora tomonidan tasdiqlanishi 
lozim. 
Ishonchnoma FKning 141-moddasida ko„rsatilganidek, quyidagi 
hollarda bekor bo„ladi: muddat tugashi, ishonchnoma beruvchi tomonidan 
bekor qilinishi, vakolat olgan shaxsning vakillikdan bosh tortishi, nomidan 
ishonchnoma berilgan yuridik shaxsning bekor bo„lishi, nomiga 
ishonchnoma bergan yuridik shaxsning bekor bo„lishi, ishonchnoma 
beruvchi fuqaroning o„limi, muomalaga layoqatsiz, muomala layoqati 
cheklangan, deb topilishi yoki bedarak yo„qolgan, deb topilishi, 
ishonchnoma olgan shaxsning o„lishi, uning muomalaga layoqatsiz, 
muomala layoqati cheklangan yoki bedarak yo„qolgan deb topilishi bilan 
bekor qilinadi. 
Ishonchnoma beruvchi xohlagan paytda uni bekor qila oladi, 
ishonchnoma oluvchi ham undan bosh torta oladi. 
Nomidan ishonchnoma berilgan yuridik shaxsning tugashi tufayli 
ishonchnoma bekor qilingan holda, bunday vazifa vakolat beruvchining 
huquqini oluvchi shaxslarga ham yuklatiladi. Vakolat beruvchining vafot 
etishi tufayli ishonchnoma bekor qilingan holda esa, bu vazifa uning 
vorislariga yuklatiladi. 

137 
Ishonchnoma bergan shaxs uning bekor qilinganligi to„g„risida 
ishonchnoma bergan shaxsni, shuningdek ishonchnoma yo„naltirilgan 
uchinchi shaxslarni ham xabardor qilishi kerak. Nomidan ishonchnoma 
berilgan yuridik shaxs bekor bo„lgan, ishonchnoma bergan fuqaro vafot 
etgan, muomalaga layoqatsiz, deb topilgan holatlarda ishonchnoma bekor 
bo„lgani haqida xabardor qilish ishonchnoma bergan shaxs huquqi qabul 
qilib oluvchilar zimmasiga yuklanadi. 
Ishonchnoma bekor qilinganidan so„ng vakolat olgan shaxs 
tomonidan qilingan harakatlar to„g„risida FKning 142-144-moddalarida 
mulkning yo„qolishi yoki zararlanishi sababli ko„rilgan ziyonlarni 
jabrlanuvchiga to„laydi. Ishonchomaning bekor qilinganligi bilguniga yoki 
bilishi lozim bo„lguniga qadar ishonchnoma bergan shaxs tomonidan 
uchinchi shaxslarga nisbatan qilingan harakatlar ishonchnoma beruvchi 
uchun yoki uning huquqlarini oluvchilar uchun o„z kuchini saqlab qoladi. 
Ishonchnoma olgan shaxs tomonidan uning ishonchnoma bekor 
qilingan yoki tugatilganini bilganidan yoki bilishi lozim bo„lgan vaqtdan 
so„ng qilingan harakatlar vakolatnoma beruvchi uchun huquq va 
majburiyat tug„dirmaydi. Ishonchnoma bekor qilinganidan so„ng vakolat 
olgan shaxs yoki uning vorislari (huquq va majburiyat oluvchilar) 
ishonchnomani darhol qaytarishlari lozim. 
Ishonchnomaning bekor qilinishi bilan bu ishonchnoma yuzasidan 
boshqa shaxslarga topshirilgan vakolat (o„tkazilgan vakolat) ham o„z 
kuchini yo„qotadi. 

Download 2,02 Mb.