|
Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi maxsus dori turlari texnologiyasi
|
| bet | 104/316 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 6,71 Mb. | | #138330 |
Bog'liq Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafeMagnitli plastir va shamchalar. Yuqori dispersli magnetitli to‘ldi-ruvchini plastir massasiga qo‘shib, yallig‘lanishga qarshi, og‘riq qoldiruvchi ta’sirga ega bo‘lgan plastirlar yaratilmoqda. Teri ustiga yopishtirilganda ularni miozit, radikulit, nevralgiyalarni davolashda samaradorligi yuqori bo‘ladi (magnit to‘ldiruvchilarni hisobiga). Masalan, yaratilgan indo-metatsinning magnitli plastirning og‘riq koldiruvchi va yallig‘lanishga qarshi ta’siri (oddiy plastirga nisbatan) kuchliroqligi in vivo tekshirishlarda tasdiqlangan.
Magnit maydonining afzallik tomonlaridan biri bu - pereferik qon aylanishini yaxshilash. SHu xususiyatiniti hisobga olib, Yaponiya olimlari tomondan gemoroyni davolash uchun magnitli shamchalar yaratilgan. Shamchalar 0,25 g parmidin ( ta’sir etuvchi modda) va gidrofob asosdan iborat bo‘lib, uning magnitli xossalarini ta’minlash maqsadida tarkibiga bariy geksaferrit kiritilgan.
Klinik sinovlarda magnitli parmidin shamchalarining, oddiy parmidin shamchalariga nisbatan, samaradorligi yuqori bo‘lishi aniqlangan (to‘g‘ri ichak yallig‘lanishi, gemoroy, proktitlarni davolashda). Yuqoridagilardan xulosa qilish mumkin: magnit maydonining odamning organizmiga ta’siri ko‘p tomonlama bo‘ladi va dorilarni ta’sirini yo‘naltirish va samaradorligini oshirish imkoniyatini beradi.
Magnitli dori turlari kuyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha rivojlanmoqda:
Magnit maydonining odam organizmiga biologik ta’sir mexanizm-larini chuqur o‘rganish;
Mo‘t’adil magnitli dori turlarini yaratish;
Magnitli to‘ldiruvchilarni kengaytirish;
Magnit maydonining dori moddalar farmakologik faoliyatiga ta’sirini o‘rganish.
Antitelalar va glikoproteidlar yordamida dorilarni tanada yo‘naltirish
Dorivor moddalarning 3-chi avlod tashuvchi vositalari sifatida glikoproteidlar va antitelalar ko‘llaniladi. Ularning asosiy vazifasi dori moddalarni yo‘naltirilgan ravishda hujayralarga etkazish.
ANTITELALAR - bu ayrim antigenlarlar (oqsil tabiatli toksinlar, bakterialar, viruslarlar)ga qarshi qon zardobida paydo bo‘ladigan oqsillarning bir fraksiyasi. Antitelalar, yuqori spetsifik xususiyatga ega bo‘lganligi uchun, ular yordamida dorivor moddalarni yo‘naltirilgan holda hujayralarga etqazish imkoniyati tug‘iladi, chunki antitelalar antigenlar yoniga to‘planish xususiyatga ega.
Masalan, rak kasalligi bilan shikastlangan hujayralar yuzasida spetsifik antigenlar hosil bo‘lar ekan. Shu antigenlarga qarshi hosil bo‘lgan antitelalarga sitostatik dorivor moddalarni biriktirib ularni kerakli hujayralarga etib borishini ta’minlash mumkin.
Sitostatik preparatlar saqlovchi nanokapsula va liposomalarni ham antitelalarga kovalent aloqa orqali bog‘lab kerakli a’zolarga va to‘qimalarga yo‘naltirish mumkin.
Xuddi shu usul trombolitik preparatlarini samaradorligini oshirish uchun ham ishlatilgan (ya’ni tromblar bilan birikish xussusiyati yuqori bo‘lgan antitelalar yordamida ularni yo‘naltirish).
GLIKOPROTEIDLAR -polisaxaridlar va oqsillar bilan birikmalari. Birikmalar(komplekslar) uglevod-peptid kovalent bog‘lanish yordamida hosil bo‘ladi. Glikoproteidlarni polisaxarid (ya’ni uglevod qismi) ayrim ho‘jayralarning yuzasiga va makromolekulalar bilan birikish xususiyatga ega.
Glikoproteidlar bilan birikish qobiliyatiga yuqori bo‘lgan retseptorlar gepatotsitlar, retikulotsitlar, makrofaglar, fibroblastlar, leykotsitlar yuzasida joylashgan bo‘ladi. Shuning uchun glikoproteidlar dorivor moddalarni aynan shu hujayralarga etqazish uchun qo‘llaniladi.
|
| |
