Elektr zaryadlari elektronlar va teshiklardir

Download 2,84 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/61
Sana	04.12.2023
Hajmi	2,84 Mb.
	#110820

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 61

Bog'liq
elektronika

1.4. Elektr zaryadlari elektronlar va teshiklardir.
Elektr zanjirining har bir elementi elektr energiyasini iste’mol qilib, uni boshqa tur
energiyaga aylantirish, o‘zining magnit va elektr maydonlarini hosil qilish, energiyani o‘zida
to‘plab qayta zanjirga berish xususiyatlariga ega. Bu xususiyatlarni xarakterlash uchun
elementlarning parametri tushunchasi kiritiladi.
1. Qarshilik
R - elementning elektr zanjiridan energiya iste’mol qilib, uni
boshqa tur energiyaga aylantirish xususiyati. Aylantirilgan energiyaning quvvati (R, r), (I
2
, i
2
)
ga to‘g‘ri proporsional, shuning uchun bu parametrning qiymati R =R/I
2
o‘zgarmas tok zanjiri
uchun va R

=r/i
2
o‘zgaruvchan tok zanjiri uchun.
2. Induktivlik
L - elementning tok o‘tganda o‘zining magnit maydonini
hosil qilish xususiyati (o‘z-o‘zini induksiyalash). Bu parametr tok (I, i) va magnit ilakishini
(,
t
) orasidagi proporsionallik koeffitsienti bo‘lib, =LI yoki
Li
=

t
uni o‘z-o‘zini
induksiyalash koeffitsienti deyiladi.
3. O‘zaro induktivlik M – tok
1
i
o‘tayotgan birinchi elementning ikkinchi elementning
w
2
cho‘lg‘amlarida 
21
, magnit ilakishini hosil qilish xususiyati.
M - Parametri birinchi elementning toki bilan, shu tok ta’sirida ikkinchi element
cho‘lg‘amlarida hosil bo‘lgan magnit ilakishi 
21
orasidagi proporsionallik koeffitsienti

21
=MI
1
yoki 
21t
=Mi
1
va xuddi shunga o‘xshash 
12
=MI
2
yoki 
12t
=M
2
i
.
1.4.1 – rasm. Sxema belgilari.

4. Sig‘im
S elementning zaryadlar to‘plash yoki elektr maydoni hosil qilish
xususiyati. Bu parametr elementning zaryadi va kuchlanishi o‘rtasidagi proporsionallik
koeffitsienti hisoblanadi:
Cu
q
CU
q
=
=
,
.
Umumiy holatda har qanday real qurilmada uchala parametr R, L, S mavjud bo‘ladi. Har
qanday elektr energiyasi manbasining xususiyati, zanjirning ma’lum uchastkasida potensiallar
farqini vujudga keltirish, shu bilan birgalikda berk kontur bo‘ylab tok vujudga keltirish.
1.4.2 -1.4.3 – rasmlar. Sxema belgilari
1.4.4 – rasmlar. Yopiq zanjirni sxemada belgilanishi

Download 2,84 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 61

Download 2,84 Mb.

Pdf ko'rish