70
13-rasm. Freyndlix formulasining logarifmik koordinatalarda chizilgan
grafigi.
Shunday qilib bir necha kontsentratsiyada x/m ni aniqlab grafikdan K va n
ni topamiz. Bu formula o‘rtacha kontsentratsiya va bosimlarda to‘g’ri natija
beradi.
Lengmyurning monomolekulyar adsorbsiya nazariyasi
1916 yil Lengmyur bu nazariyani yaratganda quyidagilarga asoslangan:
Adsorbsion kuchlar ma`lum atomlar atrofida lokallangan bo‘lib, ularning tabiati
ximiyaviy kuchlar tabiatiga yaqin bo‘ladi. Adsorbsiya jismning hamma joylarida
emas, balki uning adsorbsion markazlar deyiladigan qismlarida ketadi.
Adsorbsion sirtga yutilgan modda monomolekulyar qavat hosil qiladi.
Adsorbsion molekulalar bir-biriga ta`sir qiladi. Adsorbilangan
molekulalar bir-
biri bilan ta`sirlashmaydi. Qattiq jism va gaz chegara sirtidagi adsorbsiya uchun
Lengmyur formulasi: G=G∞
Bu tenglama kichik va katta bosimlarda adsorbsiyani to‘g’ri aks ettiradi.
Bosim juda kichik bo‘lsa, bu formuladagi 1+kr ni hisobga olmasa ham bo‘ladi
va u izotermadagi birinchi to‘g’ri chiziqni ifodalaydi, katta bosimlarda esa Kr=1
bo‘ladi, unda G=G∞ bo‘ladi, yani adsorbiya maksimumga etgandan keyin bosim
ortsa ham adsorbsiya o‘zgarmay qoladi.Eritmalar uchun esa bu formula: G =
71
G∞
G – solishtirma adsorbsiya; G∞
- maksimum solishtirma
adsorbsiya; S – eritmaning adsorbsion muvozanat vaqtidagi kontsentratsiyasi; K
– konstanta.
Lengmyur nazariyasini pog’onali adsorbsiya uchun qo‘llash mumkin (rasm-3):
1 – pog’ona kam kontsentratsiya yoki bosimda eng aktiv markazlarni to‘lishini;
2 – pog’ona yuqori kontsentratsiya yoki bosimda aktivligi kam bo‘lgan
markazlarni to‘lishini va xokazolarni ko‘rsatadi.
Lekin yuqori kontsentratsiyalarda g’ovakli adsorbentlarda adsorbsiya
izotermasi uchun monomolekulalar nazariyani qo‘llab bo‘lmaydi.
