10.2-rasm. Ip taxtlash mexanizmi:
I - igna; 2 - ilgak; 3 - richag;
4 — valik; 5 — povodok;
6
— polzun; 7, 10 — o ‘q;
8 — kulachok; 9 — richag;
1 , 13 — suxariklar; / 2 — polzun.
Igna
(1) ning (10.2-rasm) uchi ilgaksimon qilib tayyorlangan. Igna
(1) richag
(3) ning plankali uchiga (rasmda ko‘rsatilmagan) mahkam langan. Richag
(3) ning o ‘zi valik
(4) bilan yaxlit qilib tayyorlangan. Valik
(4) ga povodok
(5) bolt yorda
mida mahkamlangan, povodok- ning ikkinchi tomonida suxarik
(13) bor. Valik
(4) polzun
(6) da joylashgan bo‘lib, mexanizm kor- pusidagi plitaning yuqorigi tirqi- shi bo‘ylab siljishi mumkin. Pol zun
(6) ga o‘q
(7) o‘matilgan. 0 ‘q
(7) kulachokli valdan (rasmda ko‘r- satilmagan) harakatlanuvchi richag orqali ignaga tanda iplari
b o ‘yM> il- garilanma-qaytma harakat uzatadi. Igna gorizontal tekislikda murak kab harakatlanadi. Tanda ipi ko‘nda- langiga tebranma va tanda ipi bo‘y- lab ilgarilama harakatlanadi.
Igna, tanda iplari ko‘ndalan- giga ekssentrikdan harakatlanadi.
Ariqchali kulachok (5) aylanganda ikki yelkali richag
(9) o‘q
(10) at rofida tebranadi. Richag
(9) ning uchidagi suxarik
(11) polzun
(12) pazida joylashganligi uchun pol zun
(12) ilgarilama-qaytma hara katlanadi. Polzun
(12) esa suxarik
(3) orqali harakatni ignaga uzatadi. Povodok
(5) richag
(3) ni valik
atrofida
aylantirib, ignani harakatlantiradi.
Igna
(1) ning foydali ish yurishi ensiz dastgohlar uchun bosh val ning 140° dan 325° gacha va enli dastgohlar uchun 120° dan 310° gacha aylanishiga to‘g‘ri keladi. Shu vaqt ichida igna ilgagi arqoq ipini tutib, homuzaga (to‘qima milki) bo‘ylab olib kiradi. Ignaning foy- dasiz harakati ensiz dastgohlar uchun bosh valning 325° dan 140° ga va enli dastgohlar uchun 310° va 120° aylanishiga to‘g‘ri keladi. Shu vaqt ichida igna shparutka bo‘ylab to‘g‘ri chiziqli harakat qilib turadi.
