Iqlim, suvlari va organik dunyosi




Download 8,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/189
Sana16.12.2023
Hajmi8,32 Mb.
#120491
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   189
Bog'liq
zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

11.3. Iqlim, suvlari va organik dunyosi
1. 
Iqlimi. 
Tinch okeani iqlimi quyosh issiqligining 
zonal taqsim lanishi, atm osfera harakatlari ham da Osiyo 
q it’asining ta’sirida shakllanadi.
Okean shim oldan janubga juda katta masofaga 
cho’zilganligi tufayli unda deyarli barcha iqlim m intaqalari 
shakllangan (Shimoliy qutbiy iqlim m intaqasidan tash­
qari).
Ikkala yarim shardagi mo’tadil m intaqa doirasida 
doimiy g’arbiy shamollar mavjud. Shimoliy tropik va 
subtropik kengliklarda shimoli-sharqiy, janubiy tropik 
va subtropik kengliklarda esa janubi-sharqiy shamollar 
hukm ron bo’ladi.
Okeanning G ’arbiy Osiyo sohillarida qishki va 
yozgi musson shamollari vujudga keladi. Yozda Osiyo 
qirg’oqlarida tropik dovullar ko’p sodir bo’ladi.
Havo haroratining taqsim lanishi zonal qonuniyatlarga 
bo’ysunadi. Ekvator atrofida yillik o’rtacha harorat 25,5° 
dan 27,5° gacha. Ekvatordan qutblar tomon havo harorati 
pasayib boradi. O keanning g’arbiy qismi sharqiy qismiga
72


nisbatan iliqroq. Ekvator atrofida yog'in miqdori 2000 
mm atrofida. Yuqori kengliklarda sovuq oqimlar ta’sirida 
Kamchatka yarim oroli va Kuril orollari atrofida havo va 
suv harorati pasayadi. Suvning yillik o'rtacha harorati 
tropik va ekvatorial kengliklarda 25°dan 29° gacha, okean 
ustiga yog'adigan yog'inlar okean suvlari sho'rligini 
pasaytirib turadi. Okean suvlarining eng yuqori sho'rligi 
( 3 5 ,5 % o )
tropik kengliklarda kuzatiladi.
Okeanda muz hosil bo'lishi A ntarktika atroflarida 
kuzatiladi, Shimoliy yarim sharda esa m uzlar Bering
Oxota va qism an Yapon dengizida hosil bo'ladi. Janubiy 
yarim sharda aysberglar 45°j.k. ga, shimoliy yarim sharda 
esa 4 8-42° sh.k. ga yetib keladi.
Oqimlar, asosan, doimiy shamollar ta’sirida hosil 
bo'ladi ham da shim oliy va janubiy Tinch okean halqasini 
hosil qiladi.

Download 8,32 Mb.
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   189




Download 8,32 Mb.
Pdf ko'rish