|
-Mavzu: Sovitish tizimining asosiy nosozliklari hamda ularni ta’mirlash
|
| bet | 21/36 | | Sana | 31.01.2024 | | Hajmi | 13,22 Mb. | | #149374 |
Bog'liq Ma\'ruza avt servis14-Mavzu: Sovitish tizimining asosiy nosozliklari hamda ularni ta’mirlash.
Reja:
1. Sovitish tizimidagi asosiy nosozliklar.
2. Texnik xizm at ko‘rsatish.
3. Sovitish tizimining asosiy nosozliklari hamda ularni ta’mirlash.
Sovitish tizimidagi asosiy nosozliklar. Sovitish suyuqligining oqib (tomib) turishi, dvigatelni o‘ta qizib ketishi yoki haddan ziyod sovib ketishi nosozlik alomatlari bo'lib hisoblanadi. Suyuqlikni oqib turishiga shlanglar va ularning birikmalarini va suv nasosi salnigini shikastlanishi, yoriqlar, shuningdek , qistirmalarni ishdan chiqishi sabab bo‘lishi mum kin. Dvigatelni o‘ta qizib kyetishi, tizimdagi sovituvchi suyuqlik yetarli miqdorda bo‘lgaganda, quyqalar hosil bo‘lganda, radiator kirlanganda, shamolparrak tasm asi sh ataksiraganda yoki uzilib ketganda, termostat nosoz bolganda, suv nasosi buzilganda, yoinki radiator jalyuzi yopiq holatda buzilib qolganda sodir bo’ladi. Dvigatelni haddan ziyod sovib ketishi esa termostat yoki jalyuz ochiq holatda buzilib qolganda , qish vaqtida isituvchi g‘iloflar bo'lmaganda ro‘y beradi. Texnik xizmat ko‘rsatish. Kundalik xizmat ko’rsatishga, tizimni germetikligini ko‘rish va sovitish suyuqligini to’ldirib turish kiradi. A gar sovitish tizim i suv bilan to‘ldirilgan bo‘lsa, u holda qishki vaqtda avtomobil garajsiz, ya ’ni ochiqda saqlanganda sovitish tizim idagi, yurgazib yuborish isitkichidagi, shuningdek, peshoynani yuvish uchun m o ‘ljallangan bakchadagi suv to‘kib tashlanadi. Dvigatelni yurgazishdan oldin tizim issiq suv bilan toMdiriladi yoki dvigatel isitish tizimiga ulanadi. 1-TXK o ‘tkazilganda yuritm a tasm alarining tarangligi tekshiriladi, lozim b o ‘lsa rostlanadi. 2 -T X K d a sham olparrak, radiator ham d a jalyuz tekshiriladi va kerak b o ‘lsa m ahkam lanadi. Y uritm a tasm alar tarangligi rostlanadi, suv nasosining ham d a sham olparrak tasmasining taranglovchi qurilmaning podshipniklari moylanadi. Mavsumiy xizmat ko‘rsatishda sovitish va isitish tizim ining, shuningdek, yurgazib yuborish isitkichining germetikligi tekshiriladi, sovitish tizimi yuviladi, qishki m avsum ga tayyorgarlik ko‘rilayotganda yurgazib yuborish isitkichining ishlashi tekshiriladi. Germ etiklik ko‘z bilan kuzatib tekshiriladi, shlanglar yuzalaridagi yoriqlar, shishgan joylar va qatlamlarda ajrab qolish bo‘lmasligi kerak . Bunday tekshirishlar uchun havo nasosi, manometr va radiator bo‘g‘zi bilan biriktiriladigan qurilm adan tashkil topgan asbobdan foydalangan ma’qul. Nasos yordam ida radiatorning yuqori qismida 60 k Pa atrofida bosim hosil qilinadi. Agar tizim germetik bo‘lsa, u holda kran berkitilgandan so‘ng manometr strelkasi o‘rnidan qimirlamaydi, germetiklik yo‘qolgan bo‘lsa strelka bosimning pasayishini ko‘rsatadi. Radiator tiqinidagi havo va bu g 1 klapanlari qo‘l barm oqlari bilan bosib ko'rib tekshiriladi. Uncha kir bo'lm agan sovitish tizimini yuvish quyidagi tartibda bajariladi: sovitish suyuqligi to‘qiladi; tizim suv bilan to ’ldiriladi; dvigatel yurgaziladi va qizdiriladi; suv to ‘kib tashlanadi; tizim shu tartibda yana bir m a rta yuviladi; so‘ng sovitish suyuqligi bilan radiator bokg ‘zining yuqori qismigacha to’ldiriladi, radia tortiqinini o‘z o‘rnigaq o‘yib kengayish bakchasiga, “ M I N ” belgisidan 3 - 5 sm balandlikga chasuyuqlik quyiladi. Konstruksiyaning o‘ziga xos tomonlarini va materiallarning xossalarini hisobga olgan holda tayyorlovchi-zavodlar o'z ko'rsatm alarida, sovitish tizimini yuvish tartibini hamda yuvish uchun ishlatiladigan suyuqliklar tarkibini belgilab q o‘yadi. Masalan, КамАЗ-740 dvigatelining radiatori yechib olinadi va unga 5 foiz kaustik soda h am d a 95 foiz suvdan yoki 2,5 foiz kuchsizlantirilgan sulfat kislota hamda 97,5 foiz suvdan iborat bo'lgan eritma quyiladi. Eritmaning harorati 60 - 80°C bo'lishi kerak. 30 - 40 daqiqadan so'ng eritma to'kib tashlanadi va radiator issiq suv bilan yuviladi. Sovitish g'ilofini yuvish uchun esa b o s h q a c h a ro q eritm a - 1 foiz kalsinatsiyalangan (suvsizlantirilgan) soda, 0,5 foiz xrompik va 98,5 foiz suv ishlatiladi. КамАЗ-740 va “ Волга” avtomobilining (25.9-chizma, a) 3M3-24 dvigatellarida generator va suv nasosi yuritma tasmasining tarangligi generatorni (1), o ‘rnatish plankasidagi (2) ariqchasimon teshik bo'ylab surib rostlanadi. T asm a to ‘g*ri rostlanganda, uning egilishi (salqiligi) uzun tarm oqning o‘rtasi 40 - 45 N kuch bilan bosilganda КамАЗ-740 dvigatellarida 1 5 -2 2 mmni va 3M3-24 dvigatelida 8 - 1 0 mmni tashkil qilishi kerak. 3M 3-53 dvigatelidagi suv nasosi va sham olparrak yuritmasi tasmasining (25.9-chizma, b) tarangligi, richag (5) dastasini surib taran g lash roligi (4) y ordam ida ro stla n a d i. 30 - 40 N ku ch t a ’sirida tasma salqiligi 10 - 15 m m bo‘lishi lozim. Generator yuritmasining tasmasi esa o'rnatish plankasidagi ariqchasimon teshik bo‘ylab generatorni surish orqali taranglanadi. З И Л - 130 dvigatelida 3 ta tasmani to‘g‘ri taran g lan ish in i k u z a tib borish lozim (25.9-chizma, d). Rul boshqarmasidagi gidravlik kuchaytirgich nasosi yuritm asining tasmasi, nasosni taranglash kronshteynida (12) surib taranglanadi, generator yuritmasining tasmasi esa generatorni plankaga (2) mahkamlovchi gaykani bo‘shatib , so‘ng generatorni surib taranglanadi. Bu tasm alarning salqiligi 40 N kuch t a ’sirid a 8-14 mm. dan oshmasligi kerak. Kompressor yuritm asining tasmasi rostlash bolti (8) yordam ida kompressorni kronshteyn tomon siljitib taranglanadi. Bu tasmaning 40 N kuch ostidagi salqiligi 5 - 8 mm bo‘lishi lozim ЯМЗ-236 dvigatelida kompressor yuritm asining tasm asini taranglash, vintli qurilm a (25.10-chizma, a) vositasida amalga oshiriladi. Suv nasosi yuritm asi (2 5 .10-chizma, b) tasmasining (4) tarangligi esa, suv nasosi shkivining gupchagi bilan ajraluvchi yon qism i (3) orasiga qo’yiladigan
25.9-chizma. D vigatellardagi yuritm a m oslam alarining tarangligini rostlash:
A -3M 3-24; 6 -3 M 3 -5 3 ;
|
| |
