Kontaktli va kontaksiz o‘t oldirish tizimi asboblarining tuzilishi va ishlashi. Dvigatellarni takomillashtirish yo‘nalishi, ularni tejamliligini oshirish va 1kVt quvvatga to‘g‘ri keladigan massasini kamaytirish bilan bir qatorda, aylanishlar chastotasi va silindrlarda yonilg‘i-havo aralashmasini siqish darajasini tobora ortib borishi bilan ham tavsiflanadi
28-Mavzu: Generator tuzilishi va ularga servis xizmat ko‘rsatish.
Reja:
1. Generator tuzilishi .
2. Generator tuzilishi va ularga servis xizmat ko‘rsatish.
3. Generatorlarning asosiy nosozliklari
Generatorlarning asosiy nosozliklari.O‘zgarm as tok generatorlarining asosiy nosozliklariga quyidagilar kiradi: cho‘tkalar ostida kuchli uchqun hosil bodishi; choTkalar va kollektorning ifloslanishi oqibatida ular orasidagi kontaktning buzilishi, cho‘tkani kollek torga jips yopish masligi, cho‘tkalarning yeyilishi va prujinalar bikrligining kamayishi, ularni cho‘tka-tutkichga tiqilib qolishi, cho‘tkalarni kollektorga qattiq bosilishi oqibatida kollektorni qizishi va choTkalami tez yeyilishi, yakor va uyg‘otish choMgbamlaridagi qisqa tutashuvlar ham da uzilishlar, uyg‘otish cho‘lg’am ining uzilishi, uyg’otish c h o ‘lg‘ami g‘altaklaridagi o’ramlar orasidagi qisqa tutashuvlar, uyg’otish cholg'ami bilan generator кофи81п! qisqa tutashuvi, yakor cho‘lg‘amini “massa” bilan qisqa tutashuvi, yakor cho‘lg‘amining o'ramlari orasidagi qisqa tutashuv (odatda old qismda ), ya korcho‘lg‘am idagi uzilishlar (seksiya uchi bilan kollektor ulagichi orasidagi k o n tak tn i buzilishi), cho‘tka-tutkichning buzilishi oqibatida cho‘tk ani “massa ” bilan qisqa tutashuvi, kollektordagi qo‘shni plastinalarning grafitli chang orqali o‘zaro qisqa tutashuvi, generator qopqog‘idagi zoldirli podshipnik o‘tiradigan joyni eyilib kyetishi, moysizlanish natijasida zoldirli podshipniklarning ishdan chiqishi. Ko‘rsatib o’tilgan ushbu nosozliklar avtom obillarda ishlatiladigan elektr dvigatellarga ham taalluqlidir. O‘zgaruvchan tok generatorining asosiy nosozliklariga quyidagilar kiradi: kontakt halqalarni tepishini ko‘payishi hamda halqaga moy bilan birga chang tushishi natijasida halqalar va cho'tkalarni tez yeyilishi;
podshipniklarni qadalib qolishi va yeyilishi;
podshipnik o‘tqaziladigan joylar ishdan chiqqanda, podshipniklar yetarli darajada moylanmaganda, tasm a ortiqcha taranglangan yoki qiyshayganda g‘alati shovqin va taqillashlarning hosil bolishi;
taqillashlarga, shuningdek, shkiv va shamolparrakni rotor valiga mahkamlanishini kamayishi hamda starter qutblariga rotorning tegib qolishi ham sabab bo‘lishi mum kin;
cho‘tkalarni chok tutgichda osilib qolishi;
kontakt halqalarni kuyib qolishi;
qopqoqdagi podshipnik o‘tiradigan (kontakt halqalar tomondagi) joyni ishdan chiqishi; startyorning fazaviy cho‘lg‘amlaridagi qisqa tutashuvi yoki uzilishlari;
uyg'otish cho'lg‘amlarining uchini kontakt halqalardan ko‘chib ketishi; uyg‘otish cho‘lgbam idagi qisqa tutashuv va uzilishlar; diodlarning buzilishi va ulardagi uzilishlar;
diodni “massa” bilan biriktirilgan joydagi k n taktning buzilishi;
generator va akkumulyator batareyasi orasidagi zanjirni qisqichlar bilan ulangan ham da simlar bukilgan joylaridagi uzilishlari.
Texnik xizmat ko’rsatish. To'grilagichning har bir yelkasidagi teskari tok (26.3-chizma, a) shaklida keltirilgan chizma bo‘yicha aniqlanadi. Alohida ventillarni nosozliklari esa to‘g‘rilagichning har bir yelkasidagi qistirmalarda kuchlanishning kam ayishini o‘lchash orqali aniqlanadi (26.3-chizma, b). Bunday holatda to‘g‘rilagichni har bir yelkasida navbati bilan, reostat yordamida, texnik shartlarda belgilangan miqdorda tok hosil qilinadi va kuchlanishning pasayishi o‘lchanadi.
|
